آگاه: شعله‌هایی که از نیمه‌شب گاه‌به‌گاه در شیب جنگل دیده می‌شد، حالا گسترده‌تر و سرکش‌تر شده بود؛ گویی جنگل هیرکانی، این میراث هزاران‌ساله، در حال سوختن بود. با روشن شدن هوا، دود از چند نقطه مختلف برخاست و بلافاصله وضعیت به ستاد مدیریت بحران کشور گزارش شد. کمی بعد، با رسیدن مسئولان به منطقه، ستاد بحران کشور در روستای الیت تشکیل شد؛ جلسه‌ای فوق‌العاده با حضور رئیس سازمان مدیریت بحران کشور، استاندار مازندران و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست. حضور این سطح از مسئولان در لحظات آغازین روز، نشان از حساسیت و گستردگی حادثه داشت.
در میان ازدحام خودروهای امدادی، استاندار مازندران گفت: از همان دقایق اول نیروهای بومی، مردمی و مدیریت بحران در منطقه حاضر بودند، اما وزش باد امان نداد. هر لحظه که باد تغییر جهت می‌داد، شعله‌ها دوباره جان می‌گرفتند. در ارتفاعات، صدای ریزش شاخه‌های خشک‌شده زیر پای آتش‌نشانان به گوش می‌رسید. آنان کوله‌های آب، ابزارهای دستی و شلنگ‌های سبک را بر دوش داشتند و به سمت بخش‌های صعب‌العبور جنگل حرکت می‌کردند.
کمی جلوتر، گروهی دیگر از نیروهای مردمی با بطری‌های آب، بیل، سبدهای خاک و شاخه‌های درختان به سمت خطوط آتش می‌دویدند. در این میان، خبر رسید که ارتش و سپاه بار دیگر عملیات اطفای هوایی را آغاز کرده‌اند. صدای هلی‌کوپترها که از دور شنیده می‌شد، امید کوتاهی در میان صدای زبانه‌های آتش به وجود می‌آورد. هواپیماهای آب‌پاش در چند نوبت بر فراز جنگل ظاهر شدند و آب و مواد بازدارنده را روی نقاط بحرانی پاشیدند. با این حال، آتش همچنان در دل جنگل سنگر گرفته بود.
شدت آتش بیشتر؛ بارش و رطوبت کمتر
هادی کیادلیری، معاون آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان محیط زیست در گفت‌وگو با «مهر» درباره آخرین وضعیت آتش‌سوزی جنگل‌های الیت اظهار کرد: شدت آتش‌سوزی‌های اخیر در منطقه به‌مراتب بیش از سال‌های گذشته گزارش شده است؛ مناطقی که پیشتر شاهد بارش برف و باران بوده‌اند، امسال به‌طور کامل خشک شده و وجود حجم بالای لاشبرگ، شرایط را برای گسترش آتش‌سوزی بسیار مستعد کرده است. به گفته کیادلیری، نوعی از این آتش‌سوزی‌ها در حال حرکت بوده و برخی کانون‌ها نیز به‌صورت پنهان از نقاط دیگر سر برمی‌آورند که وضعیت را پیچیده‌تر می‌کند.
وی ادامه داد: به دلیل صعب‌العبور بودن منطقه، رسیدن نیروهای زمینی به محل آتش‌سوزی حدود ۶ساعت زمان می‌برد و به همین علت نیروهای هوایی و زمینی به‌صورت همزمان بسیج شده‌اند. نیروهای مردمی، منابع طبیعی و محیط زیست نیز در عملیات اطفا مشارکت گسترده‌ای داشته‌اند. کیادلیری ادامه داد: هواپیماهای آب‌پاش از جمله ایلوشن تاکنون چندین نوبت اقدام به رهاسازی آب کرده‌اند. وی با اشاره به سرعت گسترش آتش و سطح بالای لاشبرگ افزود: با وجود تلاش‌ها، هرچند از شدت حریق نسبت به روزهای گذشته کاسته شده، اما آتش‌سوزی همچنان کنترل کامل نشده است.
معاون آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان محیط زیست تاکید کرد: برای خاموش شدن طبیعی آتش لازم است حداقل هشت تا ۱۰ میلی‌متر بارندگی رخ دهد تا خاک خنک شود، موضوعی که در وضعیت کنونی محقق نشده و به همین دلیل عملیات انسانی بسیار گسترده‌تری لازم است. به گفته وی، سازمان محیط زیست همه ۴۰ نیروی مستقر خود در منطقه را به محل اعزام کرده و از آنجا که حضور در این منطقه نیازمند توان جسمانی بالاست، هر نیرویی امکان حضور در عملیات را ندارد. با وجود حضور گسترده نیروهای مردمی، وی یادآور شد که تجمع بیش از حد می‌تواند مدیریت عملیات را دشوارتر کند، هرچند تعداد نیروی زمینی برای ادامه کار کافی است. کیادلیری با بیان اینکه بخشی از آتش پراکنده است و مه و دود محبوس در دره کار خلبانان را سخت‌تر کرده، گفت: آتش هنوز به‌طور کامل مهار نشده اما شدت آن نسبت به روزهای قبل کاهش یافته است. وی تاکید کرد: حتی پس از مهار ظاهری نیز لازم است طی چند روز تا ۱۰ روز منطقه به‌طور مداوم پایش شود، زیرا امکان شعله‌ور شدن دوباره آتش از زیر لایه‌های خاک وجود دارد.
عملیات پیچیده با ۳۵ تیم و ۴۰۰ نیرو ادامه دارد
سخنگوی مدیریت بحران کشور گفت: با آغاز فصل پاییز و افزایش برگ‌ریزان در جنگل‌های شمال کشور، همراه با کاهش بارندگی و تداوم گرمای هوا، خطر آتش‌سوزی در جنگل‌های شمال شدت گرفته است. از ۲۴ آبان‌ماه آتش‌سوزی در منطقه الیت مرزن‌آباد چالوس با وزش باد شدت بیشتری یافته است؛ در حالی که طی روزهای پیش از آن نیز حریق در این محدوده گزارش شده بود. حسین ظفری با اعلام مطلب بالا ادامه داد: پس از اعلام وضعیت اضطراری، مدیریت بحران استان با اعزام نیروهای منابع طبیعی و محیط زیست عملیات اطفای حریق زمینی را آغاز کرد. نقطه اصلی آتش‌سوزی با نخستین آبادی حدود پنج کیلومتر فاصله دارد و شیب بالای ۸۰ درصد و صخره‌ای بودن مسیر، سرعت حرکت نیروها را کاهش داده است.
سخنگوی مدیریت بحران کشور اظهار داشت: مدیرکل مدیریت بحران استان، فرماندار چالوس و فرماندار مرزن‌آباد در محل حادثه حضور دارند و عملیات را هدایت می‌کنند. منطقه از همان روز نخست به چهار بخش عملیاتی تقسیم شد و نیروهای منابع طبیعی، محیط‌زیست، تیم‌های کوهنوردی و گروه‌های مردمی و طبیعت‌دوست از چهار جبهه مشغول اطفای حریق هستند. وی ادامه داد: اکنون ۳۵ تیم اطفای زمینی با مجموع حدود ۴۰۰ نیرو در منطقه مستقر شده‌اند. شیب زیاد، صخره‌ای بودن محدوده و وجود حجم بالای لاشبرگ‌ها و درختان شکسته که با گسترش آتش شعله‌ور می‌شوند، عملیات را به یکی از پیچیده‌ترین اطفای حریق‌های سال‌های اخیر تبدیل کرده است.
با پیشروی آتش و سخت‌تر شدن وضعیت، تعداد نیروهای عملیاتی افزایش یافت. بیش از ۴۰۰ نیروی مدیریت بحران و داوطلب مردمی از استان‌های دیگر به منطقه رسیدند. اتوبوس‌ها یکی پس از دیگری در اردوگاه موقت بحران توقف می‌کردند و نیروها با کوله‌های کوچک و لباس‌های کار پیاده می‌شدند. در مسیرهای جنگلی، دود به حدی غلیظ شده بود که حتی آفتاب ظهر نیز نتوانست آن را کنار بزند. آتش‌نشانان هر چند متر یک‌بار مجبور بودند مکث کنند و ماسک‌های خود را تنظیم کنند. صدای خش‌خش برگ‌ها و فرو ریختن تنه‌های نیم‌سوخته، سکوت کوهستان را پر کرده بود.
در ستاد بحران، تیم‌های تخصصی نقشه‌خوانی و تحلیل مسیر آتش، مدام بر نمایشگرها وضعیت را بررسی می‌کردند. وزش باد لحظه‌ای متوقف و دوباره آغاز می‌شد و این نوسان همان‌چیزی بود که عملیات را غیرقابل پیش‌بینی می‌کرد. اعلام شد که اولویت نخست، حفاظت از روستاهای پایین‌دست و جلوگیری از رسیدن شعله‌ها به باغ‌ها و خانه‌های مردم است.
اعزام هواپیماهای ایلوشن و همکاری بین‌المللی
معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست هم درباره آتش‌سوزی جنگل الیت با «ایرنا» گفت‌وگو کرده است. شینا انصاری که بامداد روز شنبه خود را به محل آتش‌سوزی رسانده بود، با اشاره به همکاری‌های داخلی و بین‌المللی برای مهار آتش‌سوزی جنگل‌های الیت مازندران گفت: بازدید میدانی از منطقه آتش‌سوزی نشان می‌دهد که حریق‌ها به صورت لکه‌ای ادامه دارد و با وزش باد شدت می‌گیرند، دستگاه‌های داخلی و نیروهای بین‌المللی برای مهار این بحران بسیج شده‌اند. انصاری در توضیحات بیشتری افزود: در نقاط مختلف آتش‌سوزی‌ها به صورت لکه‌ای مشاهده می‌شود اما تمام دستگاه‌ها در کنار هم در تلاش برای مهار آن هستند. وی با اشاره به اینکه در این راستا جلسه‌ای با حضور استاندار، سازمان مدیریت بحران و منابع طبیعی برگزار شد، افزود: علاوه بر این روز چهارشنبه گذشته در هیات دولت گزارشی از وضعیت آتش‌سوزی ارائه کردم تا توجه اعضای دولت و رئیس‌جمهور به موضوع جلب شود و برای تقویت امکانات و تجهیزات بیشتر نیز درخواست دادم، همچنین روز پنج‌شنبه پیگیری‌هایی برای اعزام هواپیماهای ایلوشن و بالگردهای بیشتر به منطقه انجام گرفت. وی ادامه داد: در حال حاضر دو فروند هواپیمای ایلوشن توسط سپاه به منطقه اعزام شد که اول صبح یک نوبت و در ساعات عصر نیز یک نوبت ۴۰ تن آبگیری و آب‌پاشی انجام دادند، علاوه بر آن ۶ بالگرد نیز برای مهار آتش‌سوزی‌های لکه‌ای همکاری می‌کنند. انصاری ادامه داد: همه دستگاه‌های مرتبط با بسیج امکانات و تجهیزات در منطقه حضور دارند، حدود ۴۰۰ نیرو شامل نیروهای محلی، محیط‌بانان، جنگل‌بانان، ستاد مدیریت بحران و هلال‌احمر در منطقه مستقر هستند و تلاش می‌شود آتش‌سوزی مدیریت شود.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: در زمینه کمک‌های بین‌المللی نیز با همکاری وزارت امور خارجه، دو فروند هواپیمای اطفای حریق از ترکیه به همراه یک بالگرد و هشت نیروی تخصصی به محل اعزام شدند، همچنین دولت روسیه اعلام آمادگی کرده است که در صورت نیاز ظرفیت‌های خود را در اختیار ایران قرار دهد. وی تاکید کرد: از صبح روز شنبه عملیات آب‌پاشی توسط ایلوشن‌ها انجام شده که تاثیرگذار بوده است، در ساعات اولیه صبح، آتش‌سوزی‌ها به صورت لکه‌ای در شیب‌های جنگل مشاهده شد و همچنان نیاز ادامه دارد، بعد از از بین رفتن دود از فضای منطقه، بالگردها برای خاموش کردن آتش‌های لکه‌ای وارد عمل خواهند شد. معاون رئیس‌جمهور افزود: هواپیماهای ترکیه‌ای به دلیل کوچک‌تر بودن قابلیت پرواز در ارتفاعات پایین‌تر را دارند، همچنین در صورت تشدید مشکل امکان استفاده از ظرفیت روسیه نیز وجود دارد، علاوه بر این نیروهای تخصصی اطفای حریق جنگل‌های زاگرس از کهگیلویه به محل آتش‌سوزی اعزام خواهند شد. انصاری تاکید کرد: در مجموع، هم ظرفیت‌های داخلی برای مهار آتش‌سوزی به کار گرفته شده و هم امکان استفاده از ظرفیت‌های بین‌المللی فراهم شده است، امید می‌رود با این همکاری‌ها آتش‌سوزی هرچه زودتر خاموش شود.
هلال احمر و تلاش برای نجات جان جنگل و انسان‌ها
جمعیت هلال احمر نیز در عملیات اطفای حریق آتش‌سوزی‌های جنگل‌های الیت چالوس حضور پررنگی دارد. بر اساس آنچه مجتبی خالدی، سخنگوی جمعیت هلال احمر اعلام کرده تیم‌های امدادی در محل وقوع حریق حاضر هستند. سخنگوی جمعیت هلال‌احمر اظهار کرد: در این عملیات پنج دستگاه آمبولانس، ۹ خودروی کمک‌دار، سه خودروی نجات و سه فروند بالگرد جمعیت هلال‌احمر به‌همراه نیروهای داوطلب در حال فعالیت هستند. خدمات پشتیبانی شامل توزیع اقلام اضطراری و اسکان اضطراری نیز برای نیروهای حاضر برقرار است. روابط‌عمومی سازمان امدادونجات جمعیت هلال احمر نیز اعلام کرده است: بالگردهای این جمعیت برای انجام عملیات اطفای حریق جنگل‌های الیت چالوس تاکنون ۱۲ سورتی پرواز انجام دادند. همچنین امیرحسین خان، رئیس روابط‌عمومی سازمان امداد و نجات جمعیت هلال‌احمر از اعزام دو فروند پهپاد مجهز به دوربین حرارتی و اپتیکی برای عملیات شناسایی کانون‌های فعال آتش‌سوزی در جنگل‌های الیت چالوس خبر داده است. وی با اشاره به مأموریت این تجهیزات گفت: این پهپادها با قابلیت شناسایی از ارتفاع و ثبت نقاط دقیق شعله‌ور، می‌توانند کانون‌های فعال آتش‌سوزی را مشخص کرده و اطلاعات آنها در اختیار تیم‌های عملیاتی قرار می‌گیرد تا روند اطفا با دقت و سرعت بیشتری انجام شود.
لکه‌گیری ضلع شرقی الیت ایجاد معبر ضد آتش در ضلع غربی
رئیس ستاد مدیریت بحران کشور از پیشرفت چشمگیر عملیات مهار آتش‌سوزی در جنگل‌های الیت مرزن‌آباد خبر داد و تاکید کرد: با تلاش شبانه‌روزی نیروهای امدادی و پشتیبانی هوایی، بخش عمده‌ای از عرصه‌های طبیعی منطقه از خطر نابودی نجات یافته است. حسین ساجدی‌نیا، در تشریح آخرین وضعیت آتش‌سوزی جنگل‌های الیت مرزن‌آباد اظهار کرد: خوشبختانه در ضلع شرقی لکه‌گیری‌ها به خوبی انجام شده و در ضلع غربی نیز معبر ضد آتش ایجاد شده است. نیروهای محلی، هلال‌احمر، آتش‌نشانی تهران، منابع طبیعی و سازمان محیط زیست با تقسیم وظایف مشخص وارد عمل شدند. تصاویر دریافتی از پهپادها نشان می‌دهد که اکثر درختان جوان منطقه سالم مانده‌اند و امیدواریم تا پایان عملیات نیز این روند ادامه یابد. وی خاطرنشان کرد: کاهش محسوس دود در آسمان منطقه نسبت به روزهای گذشته نشان‌دهنده موفقیت عملیات هوایی است. هواپیماهای آب‌پاش و بالگردها در نقاط صعب‌العبور عملکرد بسیار موثری داشتند و نیروهای زمینی نیز همگام با آنها پیشرفت قابل توجهی داشته‌اند.
الیت کجاست و چطور آتش گرفت؟
عرصه‌های جنگلی روستای «الیت» مرزن‌آباد در دو مرحله دچار آتش‌سوزی شد که مرحله نخست آن ۱۰ آبان ماه جاری به وقوع پیوست که در نهایت پس از چند روز تلاش نیروهای امدادی، آتش مهار شد. مرحله دوم آتش‌سوزی در این جنگل از شنبه هفته قبل آغاز شد که همچنان ادامه دارد. البته اعلام شده که با به کارگیری چندین فروند بالگرد و تلاش نیروهای امدادی و مردمی، بخش زیادی از آتش در عرصه‌های جنگلی این منطقه مهار شده است و تنها بخش کمی در حال سوختن است. حدود هشت هکتار از جنگل‌های این منطقه دچار آتش‌سوزی شده بود که با اجرای عملیات اطفای هوایی و زمینی آتش در هفت هکتار از این عرصه خاموش شده است و اکنون آتش در کمتر از یک هکتار از این عرصه‌های ملی هنوز شعله‌ور است. مازندران دارای دو حوزه اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری یکی در ساری مرکز این استان و دیگری نیز در نوشهر غرب مازندران است. حوزه اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مازندران ـ نوشهر با وسعتی بیش از ۶۶۰ هزار هکتار جنگل، مرتع و سواحل معادل ۲۸ درصد از مساحت مازندران را دربر دارد. شهرستان‌های نور، نوشهر، چالوس، عباس‌آباد، تنکابن، رامسر و کلاردشت از نظر حوزه منابع طبیعی زیر پوشش حوزه اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مازندران - نوشهر هستند.
نظر شما