آگاه: مراسم رونمایی از سه عنوان کتاب در خصوص امام محمد غزالی با نامهای «ابوحامد غزالی و عقلانیت در جهان اسلام» (مجلدات یک، دو و سه از مجموعه بزرگ ۱۰ جلدی) تألیف میثم کرمی، «کلام فلسفی غزالی» بهقلم فرانک گریفل با ترجمه میثم کرمی و «گرایش صوفیانه ابوحامد غزالی» نوشته سهام خضر با ترجمه میثم کرمی که بههمت انتشارات نگاه معاصر منتشر شدهاند، عصر روز شنبه ۲۹ آذر ۱۴۰۴ در محل مجمع فلاسفه ایران برگزار شد. در این نشست که با حضور استادان، پژوهشگران و محققان همراه بود، آیتالله سیدمصطفی محققداماد، علیاکبر صالحی و محسن جوادی به سخنرانی پرداختند.
غزالی با دقت، دینداری را برگزید
سخنران نخست این نشست، آیتالله سیدمصطفی محققداماد بود. وی در آغاز، گریزی به «تهافهالفلاسفه» غزالی زد و گفت: «شاید طلاب فلسفه از آن باب که غزالی با فلسفه مخالفت ورزید و طلاب فقه از این منظر که وی، فقه را علم دنیا و فقها را کارگزاران دنیای مردم خواند و بر آن خرده گرفت، از او ناراحت باشند. با این وجود، نباید فعالیتها و اقدامات مثبت وی را نادیده گرفت.»
این مجتهد، فیلسوف و حقوقدان عضو پیوسته و رئیس گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم ایران، در ادامه به مجموعه اقداماتی که جز از او دیده نشده، اشاره کرد و افزود: «نخست آنکه، غزالی کسی بود که فلسفه اسلامی را خوب فهمید. «مقاصدالفلاسفه» نشاندهنده فهم غزالی از فلسفه اسلامی است.
دوم آنکه، غزالی در دینداری کاری کرد که امروز در دنیا قابل عرضه است. دینداری امروز ما تقلیدی است، درحالیکه غزالی در همهچیز شک و تردید کرد. در مقدمه «المنقذ من الضلال» میآورد که سالها دچار شک و تردید بوده و بعد، با دقت، دینداری را برگزیده است. بهباور من، اگر کسی این اثر را بخواند، مسلمان دیندار میشود. غزالی از شک به اطمینان رسید و قبل از دکارت دست به انجام این کار زد.»
عضو هیات امنای فرهنگستانهای کشور، دانشگاه شهید مطهری و سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، به رهآورد دیگر غزالی اشاره کرد و گفت: «تا قبل از غزالی، اخلاق در ادبیات اسلامی همان بود که از یونان به ما رسیده بود. غزالی کوشید نظام اخلاقی اسلام را بر پایه قرآن و سنت بنا کند.»
این استاد حوزه و دانشگاه، اشارهای نیز به فیض کاشانی و ویرایش کتاب «غزالی سنی» کرد و افزود: «فیض کاشانی این کتاب را بر پایه احادیث اهلبیت (ع) ویرایش کرد که در دوره صفویه که تشیع بر کشور حاکم شده بود، شجاعت بسیاری میطلبید. وی همچنین کتاب «احیا العلوم» غزالی را ویراست و احادیث اهلبیت (ع) را در آن گنجاند.»
محققداماد به «کیمیای سعادت»، کتاب فارسی غزالی و بنیان آن بر پایه اخلاق نیز اشاره کرد و گفت: «قبل از صفویه، دانش فقط فقه و دین فقط شریعت بود. اما غزالی اساس آن را بر اخلاق گذارد.» وی در پایان سخنان خود، به دیگر ویژگی غزالی «بودن در متن قدرت اما کنار گذاردن آن» اشاره و اظهار امیدواری کرد که صداوسیما، کتاب «کیمیای سعادت» را به زبان پارسی به مردم آموزش دهد. پایانبخش این نشست، سخنان اساتید دیگری چون علیاکبر صالحی و محسن جوادی و نیز سخنرانی میثم کرمی و رونمایی از سه عنوان کتاب «ابوحامد غزالی و عقلانیت در جهان اسلام»، «کلام فلسفی غزالی» و «گرایش صوفیانه ابوحامد غزالی» بود.
نظر شما