آگاه: این دوگانه اولین‌بار در فایل صوتی پخش‌شده از گفت‌وگوی ظریف و سعید لیلاز مطرح شد. ظریف در آن گفت‌وگو می‌گوید: «من و سردار سلیمانی الزاما همه‌جا هم‌نظر نبودیم، خدا رحمت‌شان کند ولی احساس می‌کردیم که موظف هستیم با هم هماهنگ باشیم و این کار را می‌کردیم. من می‌توانم به‌جرأت بگویم که من دیپلماسی را بیشتر هزینه کردم برای میدان تا میدان برای دیپلماسی هزینه شده باشد... دیپلماسی، هزینه میدان می‌شد ولی میدان هیچ‌گاه هزینه دیپلماسی نشد.» او معتقد است که دیپلماسی در خدمت میدان بوده ولی میدان در خدمت دیپلماسی نبوده است. 
دوگانه دیگری که ظریف طرح کرد دوگانه «امکان / آرزو» بود. او در سخنانی از گرایش تاریخی ایرانیان برای رسیدن به آرزوها بدون درنظرگرفتن امکانات سخن گفت. در جای دیگری نیز گفت: «باید انتخاب کنیم که براساس واقعیات زندگی کنیم نه براساس آرزوها» و دوگانه «امکان / آرزو» را به دوگانه «واقعیت / آرزو» تغییر داد.
دوگانه دیگری که ازسوی ظریف برساخته و جنجالی شد، دوگانه «موشک / مردم» بود. او در یک نشست دانشجویی گفت: «موشک مهم است اما مردم مهم‌ترند!»
غرض این یادداشت نقد مصداقی این دوگانه‌ها نیست. ذهن آدمی سیال است و کلمات، دال‌هایی سیال‌اند که می‌توانند مدام بازیگوشانه در مقابل هم دوگانه‌هایی جدید بسازند. این دوگانه‌سازی‌ها مختص به ظریف نیست. اصلا یکی از بهترین راه‌های تحلیل متون، پیدا کردن دوگانه‌هایی است که آشکار و نهان در متن جولان  و خبر از ذهنیت سخنگوی خود می‌دهند. مصطفی مهرآیین نیز اخیرا در گفت‌وگویی، دوگانه «مقاومت/ زندگی» را ساخت و این دو واژه را در مقابل هم قرارداد. باز هم بنا ندارم به واسازی این دوگانه بپردازم و بگویم چرا مقاومت را جنسی از زندگی ندانیم؟ و چرا مقاومت را امکان‌بخش زندگی تلقی نکنیم؟سخن این است که باید در هرگونه دوگانه و دوگانه‌سازی تأمل کرد. دوگانه ساختن و قراردادن کلمات در مقابل هم در واقع روشی برای تعریف مفاهیم است. کسی که «زندگی» را در مقابل «مقاومت» قرار می‌دهد در درجه اول دارد نگاه خود به زندگی را افشا می‌کند.اگر به موضوع دوگانه و دوگانه‌سازی علاقه‌مند شدید پیشنهادی برایتان دارم. رهبر انقلاب در دیدار با اعضای مجلس خبرگان در تاریخ ۲۳/۱۲/۹۷ دوگانه‌هایی را طرح می‌کنند. ایشان در ابتدای این بیانات می‌فرمایند: «آنچه بنده می‌خواهم به ‌عنوان موضوع مورد بحث عرض کنم، عبارت است از این مسئله: نوع مواجهه‌ کشور و افراد موثر کشور با چالش‌ها، با حوادث... نوع مواجهه‌ با این حوادث خیلی مهم است که چه‌ جور با این حوادث مواجه بشویم.» در ادامه ایشان چندین دوگانه را طرح می‌کنند؛ «مواجهه فعال / مواجهه منفعل»، «ابتکار/ عکس العمل»، «مواجهه مأیوسانه/ مواجهه امیدوارانه»، «ترس / دلیری»، «حزم و تدبیر/ سهل‌اندیشی و سهل‌انگاری»، «نگاه جامع/ نگاه یکجانبه‌نگر»؛ (رهبر انقلاب برای مثال نگاهی که تهدید و فرصت را در کنار هم می‌بیند نگاهی جامع می‌دانند در مقابلِ نگاهی که یکجانبه‌نگر است و فقط تهدید یا فرصت را می‌بیند.) «شناخت واقعیت‌های میدان/ نشناختن واقعیت‌های میدان»، (ایشان این دوگانه را یکی از دوگانه‌های اساسی می‌دانند.) «رها کردن احساسات / کنترل احساسات»، «رعایت حدود شرعی/ عدم رعایت حدود شرعی»، «بهره‌گیری از تجربه‌ها / دوبار گزیده‌شدن از یک سوراخ».