-
-
به بهانه سالروز درگذشت علی حاتمی
آیین چراغ خاموشی نیست
۱۴ آذرماه سالروز درگذشت کارگردانی است که بسیاری او را سعدی سینمای ایران، شاعر سینمای ایران و کلیددار فرهنگ ایران مینامند؛ علی حاتمی خالق و کارگردان فیلمهای ماندگاری چون مادر، هزاردستان و کمالالملک ۱۴ آذرماه سال ۱۳۷۵ چشم از جهان فروبست و سینمای ایران که از چند جهت وامدار اوست را عزادار کرد.
-
تصمیمی برای نجات اقتصاد
دولت با مردم حرف بزند
مصطفی سعیدی، کارشناس برجسته حوزه انرژی و سیاستگذاری کلان انرژی در ایران، دارای دکتری مهندسی شیمی از دانشگاه علم و صنعت ایران است و به عنوان پژوهشگر در اندیشکده حکمرانی انرژی و منابع ایران فعالیت میکند. او در زمینههای متنوعی مانند توسعه زنجیره ارزش محصولات نفت و گاز، سیاستهای پتروشیمی، ناترازی انرژی، واردات بنزین و سرمایهگذاری در بخش انرژی نظرات کارشناسی ارائه میدهد.
-
یادی از ابوالفضل زرویینصرآباد که جریانساز طنز معاصر ایران بود
طنزپرداز نیش و نوش
زهرا بذرافکن- خبرنگار گروه فرهنگ: همین حوالی در آذر ماه۱۳۹۷، جامعه ادبی و فرهنگی ایران با خبری تلخ روبهرو شد؛ ابوالفضل زرویینصرآباد، شاعر، پژوهشگر و طنزپرداز برجسته در سن ۴۸سالگی چشم از جهان فروبست. با گذشت سالها از فقدان او، آنچه زرویینصرآباد را متمایز میکند، حضور مستمر اندیشه او در میان جامعه طنزپردازان است. دوستان و همکارانش در توصیف او همچنان از فعل حال استفاده میکنند. این انتخاب ناخودآگاه، تاکیدی بر این واقعیت است که زرویی یک یادبود تاریخی نیست، بلکه یک میراث جاری و پویا محسوب میشود.
-
معمار دروغگوی امروز
حوالی همین روزها، سیزدهمین سالگرد درگذشت کامران شاهینفر است؛ از معماران نسل دوم معاصر ایران که دغدغهاش فقط آجر و سیمان نبود، بلکه شان معمار و روح زندگی در بناها را جستوجو میکرد. اما چرا یادکردن از شاهینفر و دیگر معماران برجسته مهم است؟ او و همنسلانش، آخرین حلقههای زنجیرهای بودند که معماری را ظرف زندگی میدیدند، نه کالایی برای سوداگری. به این بهانه میخواهیم با هم کمی در کوچه پسکوچههای شهر قدم بزنیم و ببینیم چه شد که خانههایمان از محل آرامش به خوابگاههای گرانقیمت تبدیل شدند؟ چه شد که معماری ما، فرهنگ ما را تغییر داد و فرهنگمان، معماریمان را به فراموشی سپرد؟
-
موفقیت فرهنگی در مقابله با بیماری ایدز
از شکستن سکوت تا درمان رایگان
نخستین روز از آخرین ماه سال میلادی (دسامبر) از سال ۱۹۸۸ تا کنون با عنوان روز جهانی آگاهسازی درباره بیماری ایدز نامگذاری شده است. در طول این ۳۷ سال، خیلی چیزها درباره ایدز تغییر کرده، از جمله فرهنگ برخورد و مواجهه با آن.
-
نگاهی بر دگردیسی عواطف ملی؛ از جوشش جمعی حماسه ملبورن تا جامعه تنهای امروز
یک ملت؛ یک شادی
هشتم آذر ۱۳۷۶، روزی معمولی در تقویم اداری اما به یادماندنی در تقویم عاطفی ملت ایران بود. ساعتها پیش از آنکه ساندرو پل مجارستانی، سوت پایان دیدار ایران و استرالیا را در ورزشگاه کریکت گراند ملبورن به صدا درآورد، خیابانهای تهران و شهرهای ایران در سکوتی سنگین و پر از دلهره فرو رفته بود. این سکوت، سکوت بیتفاوتی نبود؛ سکوت انتظار بود. ایران در برابر استرالیایی قرار داشت که تمامی امکانات و حمایتهای جهانی را با خود داشت. زمانی که کریم باقری و سپس خداداد عزیزی، غزال تیزپا، توپ را به تور دروازه مارک بوسنیچ دوختند، چیزی فراتر از یک نتیجه ورزشی رقم خورد.
-
گفتوگوی «آگاه» با امیرعباس نصیری، مدیر روابط عمومی انجمن خوشنویسان ایران
بازار هنر از میراث ایرانی فاصله گرفته است
زهرا بذرافکن- خبرنگار گروه فرهنگ: استاد حسن زرینخط به سال ۱۲۷۳ خورشیدی در تهران زاده شد. از همان کودکی عشق فراوانی به خط داشت، به همین دلیل از هر فرصت کوچکی برای فراگیری بهره میبرد. ظهرها وقتی به خانه میآمد، سر راهش به مسجد شاه میرفت و از روی سنگنبشتههای اطراف رواق مسجد، سیاهمشق مینوشت. در آن زمان، استاد میرزاطاهر کاتبهمایونی در نزدیکی مسجد شاه مکتبخانهای داشت.
-
هوشمصنوعی در گفتمان حکمرانی
آنتاگونیست دوستداشتنی
این یادداشت با به کارگیری چارچوب روایتشناسی، به واکاوی چهار روایت مسلط از «هوش مصنوعی» یعنی «فرصت طلایی توسعه»، «تهدید امنیت ملی»، «ابزار جنگ نرم» و «عصای دست غرور ملی» در گفتمان سیاسی ایران میپردازد. استدلال اصلی در اینجا این است که همزیستی این روایتها، در صورت عدم همگرایی، میتواند به چالشی برای تدوین یک «پاسخ سیاستی منسجم» به یکی از پیچیدهترین پدیدههای عصر حاضر تبدیل شود.
-
درباره برنامه «ماجرای جنگ» و عطش مردم برای شنیدن روایتهای صریح از جنگ ۱۲روزه
روایــت مــوفق جنــگ
پس از پایان جنگ ۱۲روزه با رژیم اسرائیل که با عملیات وعده صادق۳ همراه بود، جامعه ایران بیش از هر زمان دیگری تشنه اطلاعات صریح و دست اول از پشت پرده تصمیمگیریها و جزئیات میدان نبرد بود.
-
به بهانه سالگرد زلزله دردناک سرپل ذهاب و حضور نمادین سلبریتیها
خیر خصوصی؛ بحران عمومی
زهرا بذرافکن- خبرنگار گروه فرهنگ: با وجود عمر درازی که سلبریتیها در جهان دارند اما بسیاری از ویژگیهای سلبریتیهای عصر حاضر- فارغ از اثرات تکنولوژی- مختص جهان کنونی است، به عنوان مثال بخش گستردهای از تبلیغات امروزه به سلبریتیها سپرده میشود و درآمدهای چند صد میلیونی را برایشان به ارمغان میآورد. با این وجود این تنها راه درآمد برای آنها نیست، راهاندازی سایتهای شرطبندی، تولید هرنوع کالا با برند شخصی خودشان و کارهایی از این دست که دائما به دامنه آن افزوده میشود و بسیاری فعالیتهای دیگر که همه و همه نیاز به اقداماتی دارد که آنها را از بودن در موضع تولید ثروت برای خود و فردگرا بودن منزه کند.
-
هنوز تمام نشدهایم!
در این روزها که تورم هر روز نام تازهای بر سفرههایمان مینشاند، که حقوق پایان ماه پیش از رسیدن به نیمه ماه تمام میشود، که بیماران به دنبال دارو هستند و در تلاشیم آینده فرزندانمان مبهم نباشد، کاملا طبیعی و کاملا بهحق است اگر کسی بپرسد: «این همه حرف از فرهنگ و تاریخ و ادب و شعر، در این تنگنای معیشت به چه کار میآید؟»
-
روایت غربی از روح شرقی
زهرا بذرافکن- خبرنگار گروه فرهنگ: در حوالی امروز در سال۱۸۶۹، شهر پاریس شاهد تولد نویسندهای بود که بعدها نه تنها مسیر ادبیات فرانسه، بلکه جریان مدرنیسم جهانی را دگرگون کرد. آندره پل گیوم ژید که زندگیاش آمیخته با شور جستوجو و هیجان بود، در نهایت با دریافت جایزه نوبل ادبیات در سال۱۹۴۷، به اوج شهرت رسید. اهمیت او در تاریخ ادبیات چنان بود که روزنامه نیویورک تایمز در آگهی درگذشت وی، او را بزرگترین ادیب معاصر فرانسه و از سوی خبرگان ادبی، بزرگترین نویسنده فرانسوی این قرن نامید. به این بهانه در این متن، به مرور ادیبان غیر ایرانی و اثر گسترده ادبیات فارسی بر اندیشه و آثار آنها پرداختهایم.
-
نگاهی به وضعیت تاکشوهایی که این روزها تولید میشوند
عطش دیده شدن
هفته گذشته، بخشی از قسمتهای یک تاکشو که در آن یکی از اراذل معروف حضور داشت در شبکههای اجتماعی، فراگیر یا به اصطلاح وایرال شد و همین موضوع، بهانهای شد برای اینکه داد فعالان رسانهای و منتقدان اجتماعی بابت تکثر و کیفیت پایین تاکشوها دربیاید.
-
چگونه الگوی رهبر کتابخوان به الگوی ملی تبدیل میشود؟
الگوی توسعه فرهنگ
الگوی رهبر کتابخوان، در سالهای اخیر بهعنوان یک نماد فرهنگی مورد تحسین بسیاری از مدیران، معلمان، طلاب و خانوادهها قرار گرفته است. با این حال، تحسین بهتنهایی منجر به اقتدا نمیشود. ستایش کردن آسان است، اما تبدیل یک الگو به رفتار پایدار، نیازمند فهم، ساختار، مهارت و انگیزه است. پرسش اصلی این است که چگونه میتوان این الگو را از سطح یک نماد ارزشمند، به یک جریان رفتاری و اجتماعی تبدیل کرد؟ برای یافتن پاسخ باید پذیرفت که هیچ الگویی تنها با دیدهشدن فراگیر نمیشود؛ بلکه زمانی اثرگذار میشود که از مرحله نماد، به سطح سازوکارهای رفتاری و اجتماعی منتقل شود.
-
به بهانه انتشار تقریظ رهبر انقلاب بر کتاب «تب ناتمام»
راوی رنجهای مادر
زهرا بذرافکن- خبرنگار گروه فرهنگ: سیوسومین هفته کتاب درحالی که با برنامههای متنوع و متناسب با این رویداد، در سراسر کشور درحال برگزاری است، رونمایی از تقریظ رهبر انقلاب بر سه کتاب را هم میزبانی میکند. «تب ناتمام»، «خانومماه» و «همسفر آتشوبرف» امروز، ۲۸ آبانماه در تالار وحدت تهران رونمایی میشود. در روزهای گذشته، در این صفحه به گفتوگو با نویسندههای این آثار پرداختیم و متنی که در ادامه میخوانید به سومین اثر، یعنی «تب ناتمام» نوشته و گردآوری زهرا حسینیمهرآبادی اختصاص دارد.
-
به بهانه روز جهانی فلسفه
فلسفه به ما یاد میدهدچطور فکر کنیم
در تاریخ ملی کشورمان ۳۰ آبان روز فارابی نامگذاری شده است که در میان اهالی علم فلسفه به این روز «روز حکمت و فلسفه» هم میگویند اما علاوه براین مناسبت ملی، در تقویم میلادی هم سومین پنجشنبه ماه نوامبر روز جهانی فلسفه نام دارد. این مناسبت در سال ۲۰۰۲ اولین بار توسط یونسکو و با هدف ارتقای فرهنگ فیلسوفانه بینالمللی و بزرگداشت گوناگونی و تفاوت انسانها نامگذاری شده است.
-
بیستوهفتمین سالگرد درگذشت علامه محمدتقی جعفری
فیلسوف شرقی و احیاگر فرهنگ اسلامی
در بیستوهفتمین سالگرد درگذشت علامه محمدتقی جعفری، فیلسوف شرقی و مفسر نهجالبلاغه، یاد و خاطره این متفکر چندبعدی بار دیگر در محافل علمی، فرهنگی و دینی ایران زنده میشود. علامه جعفری، که در مرداد ۱۳۷۷ شمسی به سرطان ریه مبتلا شد و برای درمان ابتدا به نروژ نزد فرزندش رفت و سپس به لندن منتقل شد، سرانجام در ساعتهای اولیه بامداد ۲۵ آبان همان سال، در ۷۶ سالگی بر اثر سکته مغزی در بیمارستان سنت مری لندن درگذشت. پیکر او به مشهد مقدس منتقل شد و در رواق دارالزهد حرم امام رضا (ع) خاکسپاری شد؛ تشییع جنازهای عظیم برایش برگزار شد که هزاران نفر از عالمان، دانشجویان و مردم عادی در آن شرکت کردند و نماز میت را آیتالله سید عبدالکریم موسوی اردبیلی بر پیکرش خواند.
-
در گفتوگوی «آگاه» با فرزانه مردی، محقق کتاب «همسفر آتش و برف» مطرح شد
جایگاه کماجر پژوهشگر در کتاب دفاع مقدس
زهرا بذرافکن- خبرنگار گروه فرهنگ: کتاب «همسفر آتش و برف»، روایتی جذاب و مستند از زندگی مشترک و خاطرات خانم فرحناز رسولی، همسر سردار شهید حاجسعید قهاریسعید، فرمانده فرماندهی لشکر ۳ نیروی مخصوص حمزه سیدالشهدا (ع) است. این اثر که توسط فرهاد خضری به رشته تحریر درآمده و کار تحقیق و پژوهش آن بر عهده فرزانه مردی بوده، به همت انتشارات روایت فتح منتشر شده است. «همسفر آتش و برف» به دلیل روایت عمیق و صادقانه از سالها زندگی در مناطق عملیاتی غرب کشور، توانست نظر مثبت مخاطبان و رهبر انقلاب را جلب کند و به زودی از تقریظ رهبر انقلاب بر این کتاب رونمایی میشود.
-
سیوسومین هفته کتاب ایران افتتاح شد
تکرار مکــررات
سیوسومین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با شعار «بخوانیم برای ایران» از امروز (شنبه ۲۴ آبان ماه) آغاز شد و تا سیام آبان هم ادامه دارد؛ در این هفته، سراسر ایران رنگ و بوی کتاب میگیرد و برنامه و رویدادهای مختلفی با محوریت کتاب برگزار میشود.
-
میانهروی؛ زیربنای اقتصاد مقاوم و دینداری اجتماعی
نقشه اقدام اصلاح الگوی مصرف
سیره معصومین(علیهمالسلام) همیشه چراغ راهی برای سامان عقل و رفتار انسان در مواجهه با تاریکی مسیر زندگی بوده است. در عصر حاضر که جامعه با ناترازیهای اقتصادی و فشار معیشتی روبهروست، بازخوانی این سیره معنایی تازه مییابد؛ زیرا اصلاح الگوی مصرف صرفا یک تاکتیک مالی نیست، بلکه شکل بالغی از ایمان و عقلانیت زیست مومنانه است.
-
به بهانه تولد نیما یوشیج؛ پدر شعر نو
شاعری که جهان را طور دیگری میدید
۲۱ آبان سال ۱۲۷۶ یعنی ۱۲۸ سال پیش، پسر بچهای در روستای یوش چشم به جهان باز کرد که بعدها به او لقب پدر شعر نو را دادند. امروز تولد ۱۲۸ سالگی علی اسفندیاری ملقب به نیما یوشیج است. کسی که باب جدیدی از شعر و شاعری را در زبان و ادبیات فارسی باز کرد.
-
به بهانه پخش سریال یوسف پیامبر و چند سریال خاطرهانگیز دیگر
تلویزیون دست به دامان سریالهای قدیمی شد
یادم است حدود یک دهه پیش، زمان پخش سریالهای بعد افطار یکی از خلوتترین زمانهای خیابانها در تهران بود، آن زمان که سریالهای میوه ممنوعه، متهم گریخت، گمگشته و اینها پخش میشد، غیر از ماه رمضان در وقتهای دیگری هم بود که خیابانها برای پخش یک سریال خلوت میشد اما الان مدتهاست که دیگر خبری از سریالهای به اصطلاح خیابان خلوتکن نیست، اگر هم این اتفاق بیفتد به خاطر بازپخش سریالهای همان دوران است.
-
دبیر جشنواره فیلم مقاومت:
تلاش میکنیم جشنواره امسال یک رویداد نمایشی نباشد
نشست خبری نوزدهمین جشنواره بینالمللی فیلم مقاومت روز گذشته (یکشنبه ۱۸ آبان) با حضور جلال غفاریقدیر دبیر جشنواره، محمدعلی شجاعیفرد قائممقام جشنواره و جواد تمدنی مدیر روابطعمومی این رویداد، در حسینیه جماران برگزار شد. در این نشست، غفاری با گرامیداشت یاد شهدا و مرور بر دکترین هنر مقاومت، از پیوند عمیق سینما با گفتمان «مقاومت» سخن گفت.
-
به بهانه سالروز درگذشت مهدی سحابی، مترجم نامدار کشورمان
عصر ترجمههای انبوه
امروز هجدهم آبانماه مصادف با سالروز درگذشت مهدی سحابی، مترجم، نویسنده، نقاش، مجسمهساز و عکاس ایرانی است. مترجمی پرکار با ذهنی خلاق که ناشران از کار کردن با او استقبال میکردند. او از نسل مترجمانی بود که این روزها تعدادشان خیلی کم شده است.
-
در گفتوگو با دکتر محمدحسن یادگاری مطرح شد
تصویرسازی هنری، موتور خلق رویا و پشتکار در نسل جوان
در نگاه به آثار گذشته جشنواره عمار در دو بخش «رویای ایرانی» و «جنگ اقتصادی»، تصویر روشنی از تلاش، خلاقیت و پشتکار مردمی و مدیریتی دیده میشود؛ روایتهایی که از موفقیتهای پژوهشکدهها و شرکتهای دانشبنیان گرفته تا قهرمانیهای ورزش و پیشرفت در فناوریهای کلان، مسیری از امید و الهام برای مخاطب میسازند.
-
بنیانهای تمدن غرب؛ از اومانیسم تا استثمار
آزادی بیغایت و خالی از معنی
تمدن غرب، آنگونه که امروز بر جهان سایه افکنده، نتیجه تحولی تاریخی در بنیانهای فکری و فلسفی اروپاست.
-
به بهانه روز فرهنگ عمومی و ۴۰ سالگی نهاد متولی
فرهنگ در میان مردم معنا پیدا میکند، نه در اتاق جلسات
برخی واژهها آنقدر در روزمرهمان زیاد به کار میروند که شاید کمتر کسی عمیق به معنای آن فکر کند چون معمولا یک درک و شناخت عمومی از آن وجود دارد و همه هم بر آن مبنا از کلمه استفاده میکنند. «فرهنگ» یکی از همین واژههاست؛ کلمهای سهل و ممتنع که در عین سادگی، درکش برای همه دارای پیچیدگیهای خاص و نیازمند تفکر و تامل است. در تقویم ملی کشورمان ۱۴ آبان به نام روز فرهنگ عمومی، نامگذاری شده است. اما احتمالا اولین سوالی که به ذهن میآید این است که فرهنگ عمومی یعنی چه؟
-
آیا تکنولوژی ما را تنبل میکند؟
عصر ذهنهای عاریتی
زهرا بذرافکن- خبرنگار گروه فرهنگ: داستان از یک وسوسه ساده شروع میشود؛ همان لحظهای که با یک سوال پیچیده روبهرو میشویم. شاید در حال نوشتن یک ایمیل کاری حساس هستید یا دانشآموزید و باید مقالهای بنویسید یا حتی فقط میخواهید بدانید پایتخت کشوری دورافتاده کجاست. تا همین چند سال پیش مغز شما بلافاصله شروع به کار میکرد. فایلهای ذهنیتان را جستوجو میکردید، به یاد میآوردید، حدس میزدید یا به سراغ کتابخانهای واقعی میرفتید. اما امروز، قبل از اینکه اولین چرخدنده ذهنتان به حرکت دربیاید، یک راهحل جادویی و آنی وجود دارد: «از هوش مصنوعی میپرسم.» این ماجرا درباره تنبلی فیزیکی نیست، قرار نیست در مورد رباتهایی حرف بزنیم که کارهای خانه را انجام میدهند یا آسانسوری که ما را از بالا رفتن پلهها بینیاز میکند.
-
به مناسبت هفته ملی نوجوان
چند پیشنهاد خواندنی برای نوجوانان
گروه سنی نوجوان در کشور ما مظلوم است؛ از همه نظر. از نظر تفریح، سرگرمی، محصول فرهنگی و توجه جامعه. به همین دلیل، نوشتن درباره این رده سنی کار سختی است. واقعیتش این است که در جامعه ما هنوز شناخت درست و دقیقی از نوجوانان وجود ندارد و احتمالا هم به همین دلیل بیشتر نوجوانان این سرزمین به محصولات کشورها و فرهنگهای دیگر پناه میبرند. نتیجه اینکه وقتی قرار است درباره کتاب کودک و نوجوان حرف بزنی، مجبوری مرتبا به کتابهای ترجمهای و خارجی ارجاع دهی.