آگاه: لبنان، این کشور کوچک اما استراتژیک در غرب آسیا، بار دیگر در کانون توجهات جهانی قرار گرفته است. شرایط اقتصادی وخیم، بحران سیاسی مزمن و تاثیرات جنگ‌های منطقه‌ای، لبنان را به نقطه‌ای رسانده که دولت آن ناچار به تصمیم‌گیری‌های سخت شده است. در جلسه اخیر کابینه لبنان به ریاست نواف‌سلام، اهداف سند پیشنهادی آمریکا برای «پیشبرد یک راه‌حل جامع و پایدار» تصویب شد. این طرح که بر اساس قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد (مصوب پس از جنگ ۳۳ روزه سال ۲۰۰۶) تدوین شده، بر انحصار سلاح در دست دولت، استقرار ارتش لبنان در جنوب کشور و حذف تدریجی حضور مسلحانه بازیگران غیردولتی مانند حزب‌الله تاکید دارد. بول مرقص، وزیر اطلاع‌رسانی لبنان در بیانیه‌ای اعلام کرد که دولت به طور کامل با این اهداف موافقت کرده و وزرایی که جلسه را ترک کردند، همچنان به بیانیه وزارتی متعهد هستند که بر کنترل دولتی سلاح اصرار دارد. اما وزرای وابسته به حزب‌الله و جنبش امل، این سند را «توافق تحمیلی» خوانده و تاکید کردند که هرگونه بحث درباره سلاح مقاومت باید تا خروج کامل نظامیان رژیم صهیونیستی از خاک لبنان، توقف حملات اسرائیل و آغاز بازسازی کشور به تعویق بیفتد. حسن عزالدین، عضو برجسته حزب‌الله با انتقاد شدید از دولت، گفت: در حالی که حملات رژیم صهیونیستی ادامه دارد، دولت منافع ملی را نادیده می‌گیرد.
جزئیات طرح آمریکایی و مراحل اجرایی:
بر اساس گزارش‌های رسانه‌های بین‌المللی، طرح پیشنهادی آمریکا شامل چهار مرحله زمان‌بندی‌شده است که تا پایان دسامبر ۲۰۲۵ (دی‌ماه ۱۴۰۴) اجرا می‌شود:
این طرح همچنین شامل کمک‌های اطلاعاتی اسرائیل به ارتش لبنان برای شناسایی انبارهای سلاح حزب‌الله است که میشل مانسی، وزیر دفاع لبنان آن را تایید کرده است. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا از این تصمیم استقبال کرده و آن را گامی برای کنترل دولتی سلاح‌ها خوانده، در حالی که دفتر نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی سکوت اختیار کرده و وزارت جنگ اسرائیل پاسخی نداده است.
صبر استراتژیک حزب‌الله و موانع پیش رو
سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران در مصاحبه‌ای تلویزیونی این تصمیم را ادامه تلاش‌های ناکام گذشته برای خلع‌سلاح حزب‌الله دانست و تاکید کرد: «این اولین‌بار نیست که تلاش می‌شود حزب‌الله لبنان خلع‌سلاح شود. دشمنان دیده‌اند که در صحنه عمل، سلاح مقاومت چه توانایی‌هایی دارد.» او افزود که ایران از هر تصمیمی که حزب‌الله بگیرد حمایت می‌کند، اما دخالت نمی‌کند و طرح خلع سلاح «شکست خواهد خورد»، زیرا حزب‌الله در حال بازسازی خود و انتصاب فرماندهان جدید است. عراقچی همچنین اشاره کرد که با ضربات اخیر به حزب‌الله، دشمنان فکر می‌کردند می‌توانند خلع‌سلاح را پیش ببرند، اما موضع رهبر حزب‌الله محکم بود.
کارشناسان بین‌المللی نیز به پیچیدگی وضعیت اشاره کرده‌اند. دیوید وود، کارشناس گروه بین‌المللی بحران (Crisis Group)، هشدار داد که فشار برای خلع‌سلاح سریع حزب‌الله ممکن است به تنش‌های داخلی منجر شود و حزب‌الله ممکن است با مقاومت شدید واکنش نشان دهد؛ زیرا این گروه هنوز حاشیه مانور محدودی دارد. موسسه کارنگی نیز تاکید کرد که لبنانی‌ها بدون گفت‌وگوی مستقیم با ایران، مسیر خلع‌سلاح حزب‌الله را پیش نمی‌برند و این یک مشکل اساسی است. آرون میلر، مذاکره‌کننده سابق آمریکا معتقد است: «خلع‌سلاح حزب‌الله بدون وقوع جنگ داخلی در لبنان غیرممکن است» و این اقدام خیانت آشکار به کشور است. روزنامه نیویورک‌تایمز گزارش داد که نعیم قاسم، رهبر حزب‌الله تاکید کرده سلاح را نگه دارد تا زمانی که اسرائیل حمله کند و آن را «گناهی بزرگ» خوانده. گاردین نیز هشدار داد که فشارهای آمریکا ممکن است لبنان را به مسیر خطرناک خلع‌سلاح بکشاند و تلاش برای نتایج سریع، دولت لبنان را تضعیف کند. از سوی دیگر، گزارش‌های جدید نشان می‌دهد که اعتراضات مردمی در جنوب لبنان، مانند راهپیمایی موتورسواران حزب‌الله در بیروت جنوبی، علیه این تصمیم افزایش یافته و حتی تیراندازی‌هایی در جریان اعتراضات گزارش شده است. کارشناسان بین‌المللی هشدار می‌دهند که فشارهای آمریکا و خلیج‌فارس برای خلع سلاح کامل، لبنان را در لبه پرتگاه قرار داده و ممکن است به درگیری‌های سیاسی یا نظامی منجر شود.
تاثیر بر محور مقاومت
از منظر تحلیل‌گران، این تحولات بخشی از استراتژی گسترده غرب برای تضعیف محور مقاومت است. با سقوط دولت بشار اسد و محدودشدن حمایت‌های ایران، حزب‌الله در موقعیت دفاعی قرار گرفته اما سلاح آن همچنان نماد مقاومت در برابر اشغالگری اسرائیل است. سید عباس عراقچی تاکید کرده که ایران مخالف خلع‌سلاح است و حمایت خود را ادامه می‌دهد، در حالی که حزب‌الله اعلام کرده که این تصمیم را «نادیده» می‌گیرد و تنها در صورتی خلع‌سلاح می‌پذیرد که دولت لبنان قادر به دفع اشغالگران باشد. محمد رعد، رئیس فراکسیون وفاداری به مقاومت هشدار داده که تسلیم سلاح به معنای ازدست‌دادن حاکمیت لبنان است. در نهایت وضعیت لبنان پیچیده‌تر از همیشه است. حزب‌الله و امل طرح‌های سیاسی برای عبور از این بحران دارند، اما آینده بستگی به تعادل نیروهای داخلی و خارجی دارد. آیا صبر استراتژیک حزب‌الله دوام می‌آورد یا لبنان به سمت تحولات ناخواسته پیش می‌رود؟ روزهای آتی پاسخ خواهد داد.
نظر شما