آگاه: روغن موتور یکی از اجزای حیاتی در عملکرد صحیح خودروی شماست. این مایع روانکار وظایفی مانند کاهش اصطکاک بین قطعات متحرک داخل موتور، خنک کردن قطعات، پاک‌سازی از رسوبات و ذرات، جلوگیری از سایش، محافظت در برابر خوردگی و کمک به انتقال گرما را دارد.
اگر روغن موتور کیفیت مناسب نداشته و سطح آن به اندازه کافی نباشد، موتور ممکن است دچار سایش زودرس، گرمای بیش از حد، کاهش کارایی و نهایتا آسیب‌های جدی شود. به همین دلیل اندازه‌گیری روغن موتور خودرو یک سوال مهم برای هر راننده است.
چند روش رایج وجود دارد که می‌توان با آنها سطح روغن موتور را بررسی کرد. در ادامه این روش‌ها را شرح می‌دهیم:
استفاده از گیژ روغن DipStick: رایج‌ترین روش اندازه‌گیری سطح روغن موتور استفاده از گیژ یا میله روغن است. برای این کار باید مراحل زیر را طی کنید.
 خودروی خود را روی سطح صاف و بدون شیب پارک کنید.
 موتور را خاموش کنید و مدتی صبر کنید تا روغن به کارتل روغن بازگردد (معمولا ۵ تا ۱۰ دقیقه).
 کاپوت را باز کرده و گیژ روغن را پیدا کنید. اغلب گیژ با دسته رنگی (زرد یا نارنجی) مشخص است.
 گیژ را به‌طور کامل بیرون بکشید، آن را با دستمال یا کاغذ پاک کنید، سپس دوباره به‌طور کامل وارد لوله کنید و سپس بیرون بکشید. سطح روغن روی گیژ بخشی که روغن پوشانده است را بررسی کنید.
 علامت‌های MIN و MAX یا L و H یا مشابه آن روی گیژ محل مناسب سطح روغن را نشان می‌دهند. میزان روغن بین این دو علامت نشانگر ایده‌آل است. اگر سطح روغن پایین‌تر از حداقل باشد، باید روغن اضافه کنید؛ اگر بالاتر از ماکسیمم باشد، ممکن است نیاز به تخلیه داشته باشد.
استفاده از نمایشگر الکترونیکی سطح روغن Electronic Oil Level Sensor
در خودروهای جدید، به ویژه برخی برندهای لوکس و مدل‌های پیشرفته‌تر به جای میله از سنسور الکترونیکی استفاده شده است. بعضی خودروها دیگر گیژ مکانیکی ندارند و سطح روغن را با سنسور اندازه‌گیری می‌کنند که نتایج آن روی صفحه داشبورد یا نمایشگر مرکزی نمایش داده می‌شود.
در این خودروها باید مراحل خاصی را دنبال کرد که معمولا در دفترچه راهنما ذکر شده است. مثلا ممکن است موتور باید در حالت دمای کاری باشد یا بعد از رانندگی مدتی خاموش شده باشد تا روغن در کارتل جمع شود.
در برخی خودروها، گیژ روغن ممکن است عمق متفاوتی داشته باشد یا علامت‌ها دقت کمتری داشته باشند؛ همچنین مقدار روغن مورد نیاز برای پر شدن کامل ممکن است با دفترچه متفاوت باشد.
گیژ مکانیکی در برابر سنسور الکترونیکی: همان‌طور که گفته شد، خودروهایی که سنسور دارند ممکن است خوانش متفاوتی نسبت به گیژ مکانیکی داشته باشند. مخصوصا در دماهای مختلف موتور این موضوع مشهود است.
موتورهای جدید بدون گیژ: برخی موتورهای جدید مثل موتورهای بزرگ یا موتورهای با طراحی خاص فاقد گیژ یا میله مکانیکی هستند و فقط نمایشگر یا سنسور امکان بررسی سطح روغن را دارد.
نوع سوخت (بنزینی یا دیزلی): موتورهای دیزلی ممکن است به دلیل دمای بالاتر، ذرات سوخت ریزتر و بازگشت روغن متفاوت به کارتل، نیاز به صبر بیشتری پس از خاموشی موتور برای اندازه‌گیری صحیح داشته باشند.
ویژگی‌های مخصوص خودروساز یا مدل خودرو: برخی خودروسازها در دفترچه راهنما خودرو تاکید می‌کنند که سطح روغن را در دمای کاری یا پس از زمان خاموشی مشخصی اندازه بگیرید؛ بنابراین خواندن دقیق دفترچه خودرو مهم است.
برای اینکه اندازه گیری روغن موتور خودرو دقیق و قابل‌اتکا باشد باید شرایط زیر رعایت شوند:
 سطح صاف و بدون شیب: اگر خودرو روی شیب باشد، روغن در یک سمت کارتل جمع می‌شود و خوانش سطح روغن غیردقیق خواهد بود.
 موتور خاموش: موتور باید خاموش باشد و اجازه دهید روغن به کارتل برگردد. معمولا چند دقیقه زمان نیاز است (مثلا ۵ تا ۱۰ دقیقه) تا روغن در پایین موتور جمع شده باشد.
 دمای مناسب موتور: اکثر منابع توصیه می‌کنند زمانی که موتور سرد است یا حداقل چند دقیقه پس از خاموشی اندازه‌گیری سطح روغن انجام شود زیرا زمانی که خودرو تازه خاموش شده یا دمای آن بسیار بالاست روغن در سراسر آن وجود ندارد. البته بعضی خودروها ممکن است دستور متفاوت داشته باشند.
 گیژ تمیز باشد: قبل از اندازه‌گیری، گیژ باید تمیز شود تا روغن قبلی ایجاد خطا نکند.
 اضافه یا کم نکردن بیش از حد روغن: وقتی سطح روغن نزدیک حداقل است باید به‌تدریج روغن اضافه شود و پس از هر افزودن، دوباره سطح را چک کنید. اگر بیش از حد باشد، باید کمی روغن تخلیه شود.