آگاه: در میان این چهره‌های درخشان، نام‌هایی به چشم می‌خورد که هر یک در حوزه خود، قله‌های بشریت به‌شمار می‌آیند و دیدگاه‌هایشان در مورد پیامبر (ص) بیش از آنکه حتی حاصل یک باور مذهبی باشد، نتیجه یک جست‌وجوی عقلانی و حقیقت‌جویانه است.
یوهان ولفگانگ فون گوته؛ شاعر رودخانه وحی
یوهان ولفگانگ فون گوته، بزرگ‌ترین شاعر آلمانی، یکی از شیفتگان بزرگ فرهنگ و معنویت شرق بود. علاقه او به اسلام و پیامبر (ص) از جوانی آغاز شد و تا پایان عمرش پایدار ماند. در ۲۳ سالگی، او شعر مشهور «نغمه محمد» را سرود که در آن، پیامبر را به یک رودخانه پرطراوت تشبیه می‌کند که از کوهسار وحی می‌جوشد، در مسیر خود چشمه‌های دیگر را به خود می‌پیوندد و سرانجام به اقیانوس ابدیت می‌رسد. این شعر که در ابتدا بخشی از نمایشنامه ناتمام «تراژدی محمد» بود، تبدیل به اثری مستقل و ماندگار شد. این تحول از یک «تراژدی» به یک «نغمه»، نشان می‌دهد که گوته درکی عمیق‌تر از شخصیت پیامبر (ص) یافت که در چارچوب‌های نمایشی غربی نمی‌گنجید. شیفتگی گوته تا حدی بود که او در ۷۰ سالگی نیز آشکارا بیان کرد که در اندیشه است که شب‌های قدر، شبی که قرآن در آن نازل شده را به شب‌زنده‌داری بپردازد. این علاقه درونی و خارج از قواعد معمول، به خلق شاهکار «دیوان غربی - شرقی» نیز انجامید که الهام‌گرفته از مضامین عرفانی و شاعرانه حافظ شیرازی است و نشان‌دهنده تاثیر عمیق مشرق‌زمین بر آثار اوست.
توماس کارلایل؛ ستایش قهرمان صداقت
مورخ و فیلسوف اسکاتلندی قرن نوزدهم، نظریه «مردان بزرگ» را مطرح کرد که معتقد بود تاریخ جهان، حاصل عملکرد و تاثیر شخصیت‌های برجسته و صادق است. او در کتاب مشهور خود، «قهرمانان، قهرمان‌پرستی و قهرمانی در تاریخ»، فصلی را به پیامبر اسلام اختصاص داد و با شجاعت تمام در برابر اتهامات رایج زمانه ایستاد. کارلایل اتهام دروغگویی را یک ننگ و رسوایی بزرگ برای غرب دانست و با استدلالی منطقی آن را رد کرد. او پرسید: «آیا ممکن است یک مرد که راست نمی‌گوید دینی را بنیان نهد و آن را به‌طور آشکار منتشر کند که برای دوازده قرن، دویست میلیون انسان را هدایت کند؟.» در نظر او، این پایداری و موفقیت تاریخی عظیم، تنها می‌تواند محصول صداقت مطلق باشد. این نگاه تحلیلی و مبتنی بر شواهد تاریخی، یک نقطه عطف در اسلام‌شناسی غرب بود و باب جدیدی را برای بررسی منصفانه اسلام گشود.
لئو تولستوی؛ از ادبیات تا حکمت الهی
تولستوی، یکی از قله‌های بی‌بدیل ادبیات جهان، به شدت از نهادهای مذهبی رسمی انتقاد می‌کرد و در جست‌وجوی یک معنویت ناب و عقلانی بود. ماجرای مشهور نامه یک مادر روسی به او در سال ۱۹۰۹ و نگرانی‌اش از مسلمان‌شدن فرزندانش، پاسخ قاطع و روشنی از تولستوی به همراه داشت.
تولستوی در پاسخ خود، به صراحت دین اسلام و تعالیم پیامبر (ص) را بسیار کامل‌تر و با ارزش‌تر از مسیحیت دانست. استدلال اصلی او بر پایه «توحید ناب» اسلام استوار بود. او چندگانگی در پرستش مسیحی را با پرستش خالصانه «خدا و بس» در اسلام مقایسه کرد و همین سادگی وضوح و عقلانیت را دلیل برتری اسلام معرفی کرد. در نگاه تولستوی، تعلیمات پیامبر (ص) اساس تمام ادیان الهی را در خود دارد.
برنارد شاو و مایکل هارت؛ ستایش در دنیای مدرن
تحسین پیامبر اسلام (ص) به گذشته محدود نمی‌شود. جورج برنارد شاو، نمایشنامه‌نویس و منتقد ایرلندی، پیامبر را «منجی بشریت» نامید. او معتقد بود اگر مردی مانند پیامبر (ص) حکمران مطلق جهان می‌شد، برای حل مشکلات از صلح و دوستی استفاده می‌کرد و صلح و سعادتی که بشر به شدت به آن نیاز دارد را برای او تامین می‌کرد. این دیدگاه، سیره نبوی را نه فقط یک واقعه تاریخی، بلکه الگویی عملی برای حل بحران‌های امروز می‌داند. در همین راستا، مایکل هارت، اخترفیزیکدان یهودی آمریکایی در کتاب خود با عنوان «۱۰۰شخصیت تاثیرگذار تاریخ»، پیامبر اسلام (ص) را در صدر فهرست قرار داد. دلیل انتخاب هارت، موفقیت بی‌نظیر پیامبر (ص) در «هر دو بعد معنوی و مادی» است. به گفته هارت، پیامبر (ص) نه‌تنها یکی از بزرگ‌ترین ادیان جهان را بنیان نهاد، بلکه به‌عنوان یک رهبر سیاسی تاثیرگذار، یک ملت و تمدن را پایه‌گذاری کرد.
پیامی فراتر از زمان
این متن، تنها بخش کوچکی از دیدگاه‌های متعدد و مثبت بزرگان جهان درباره پیامبر اسلام (ص) است. چهره‌هایی چون ولتر که دیدگاهش از خصومت به تحسین تغییر کرد و مورخانی چون ویل دورانت که او را «از بزرگ‌ترین بزرگان تاریخ انسانی» نامید، همگی نشان‌دهنده یک واقعیت واحد هستند: شخصیت پیامبر (ص) فراتر از مرزهای جغرافیایی و دینی با منطق و فطرت انسان‌ها همخوانی دارد. این افراد، در جست‌وجوی حقیقت، به گنجینه‌ای دست یافتند که آن را در کمال صداقت، ستودند و به جهانیان معرفی کردند. این میراث فکری، پیامی است که همچنان به گفت‌وگو و تامل در دنیای امروز فرا می‌خواند.
نظر شما