آگاه: اسنپ‌بک، به معنای بازگرداندن سریع و خودکار قطعنامه‌های پیشین شورای امنیت سازمان ملل است و مکانیسم ماشه نیز روندی است که امکان بازگشت این تحریم‌ها را فراهم می‌کند. این روند از زمانی که آغاز می‌شود تا بازگشت تحریم‌های شورای امنیت، ۳۰ روز طول می‌کشد، مگر آنکه با تصویب قطعنامه‌ای در شورای امنیت، جلوی اجرای آن گرفته شود. با اعلام نظر شورای امنیت، واکنش‌های زیادی در داخل کشور صورت گرفت. مهم‌ترین موضع‌گیری از رئیس‌جمهور که ریاست شورای عالی امنیت ملی را برعهده دارد و همچنین دستگاه دیپلماسی کشورمان اتخاذ شد.
رئیس‌جمهور: با اسنپ‌بک نمی‌توان جلوی ما را گرفت
مسعود پزشکیان، روز شنبه ۲۹ شهریورماه ۱۴۰۴ در آیین تجلیل از مدال‌آوران المپیادهای علمی جهانی ۲۰۲۵، با اشاره به تصمیم اتخاذ شده در جلسه شورای امنیت سازمان ملل، با بیان اینکه دیشب جلسه برگزار کرده‌اند تا اسنپ‌بک را برگردانند؛ راه را می‌بندند؟ مغزها و اندیشه‌ها هستند که راه می‌سازند یا راه پیدا می‌کنند یا راه می‌سازند، تصریح کرد: این توانایی را باید باور کرد. آنان نمی‌توانند جلوی ما را بگیرند. نطنز و فردو را می‌توانند بزنند، غافل از اینکه این انسان‌ها هستند که نطنز و مهم‌تر از نطنز را می‌سازند و خواهند ساخت.
وزارت امور خارجه نیز همان جمعه‌شب بیانیه‌ای منتشر و در پنج بند به نکات مهم اشاره و اعلام کرد: برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران مبتنی بر خواست و اراده ملت ایران برای پیشرفت و توسعه علمی و فناورانه است و ملت ایران در این مسیر مصمم است. جمهوری اسلامی ایران ضمن تاکید بر پیگیری منافع و حقوق خود، از جمله از مجرای دیپلماسی، حق پاسخ‌گویی متناسب به هر اقدام غیرقانونی را محفوظ می‌دارد.
در دوره‌ای که اروپایی‌ها با فعال‌شدن «مکانیسم ماشه» برای ما در ایران خط‌ونشان می‌کشیدند، عده‌ای از فعالان سیاسی و رسانه‌ای و نمایندگان مجلس پیشنهاد خروج از NPT را می‌دادند و در مقابل وزیر پیشین امور خارجه این اقدام را در راستای وظایف نمایندگان نمی‌دانست؛ علی‌اکبر صالحی، وزیر امور خارجه در دولت دهم هفت شهریورماه در گفت‌وگویی با پایگاه خبری انتخاب، خروج از معاهده جلوگیری از گسترش سلاح‌های هسته‌ای را در حیطه اختیارات رهبر معظم انقلاب دانست و تصریح کرده بود: افراد یا ارگان‌های حکومتی مانند مجلس علی‌القاعده نمی‌توانند در چنین اموری بدون استفسار از مقام معظم رهبری نظر خود را بیان کنند، زیرا اظهارنظرهای این گونه به خاطر جایگاه ویژه ایران در عرصه ظالمانه بین‌المللی مورد سوءاستفاده بدخواهان قرار می‌گیرد و مشکلات دیپلماسی ما را چندبرابر می‌کند.
اما در سوی دیگر، حسین شریعتمداری، مدیرمسئول روزنامه کیهان در یادداشتی بر خروج از NPT تاکید کرد و خطاب به مسئولان نوشت: حالا به متن ماده ۱۰ معاهده NPT نگاه کنید! آمده است که هر دولتی باید حق داشته باشد در اجرای حاکمیت ملی خود، درصورتی‌که احساس کند، موارد فوق‌العاده‌ای در رابطه با موضوعات این پیمان، منافع حیاتی کشورش را به مخاطره انداخته است، از پیمان خارج شود. در این صورت باید سه ماه پیش از خروج، به تمام هم‌پیمانان و شورای امنیت سازمان ملل متحد اطلاع دهد. در چنین اطلاعیه‌ای باید موارد فوق‌العاده‌ای که از نظر آن کشور منافع حیاتی‌اش را به مخاطره انداخته نیز ذکر شود. اکنون این سوال از مسئولان محترم هسته‌ای کشورمان در میان است که حضور ایران در معاهده NPT حاکمیت ملی ما را به خطر انداخته یا آمریکا را؟! آیا حمله نظامی به تاسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران، نقض آشکار حاکمیت ملی کشورمان نیست؟! اگر هست که هست، چرا همچنان به حضور در معاهده NPT ادامه می‌دهید؟!
ایران چه پاسخی باید به شورای امنیت سازمان ملل بدهد؟
به‌هرحال آنچه مشخص است و در بیانیه وزارت امور خارجه هم به آن اشاره شده، پاسخ مناسب و شایسته ایران به فشار اروپایی‌ها است؛ هر چند دفاع ملی ۱۲ روزه (نظامی) متوقف شده، اما جنگ نرم همچنان علیه ایران و ایرانی‌ها استمرار دارد.
به همین جهت، اقدام اخیر شورای امنیت سازمان ملل به‌ویژه سه کشور اروپایی، تقابل و فشار حداکثری به دولت و ملت ایران ارزیابی می‌شود تا ایران را وادار به پذیرش دیدگاه و سیاست‌های یک‌جانبه خود کنند، فلذا اقدام مذکور برای فشار بیشتر به جمهوری اسلامی ایران، به‌منظور پذیرش مطالبات و خواسته‌های آمریکا و سه کشور اروپایی در مهلت باقی‌مانده ۳۰ روزه تا پایان روز ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۵ برابر با پنج مهرماه ۱۴۰۴ به وقت گرینویچ خواهد بود. اما ازآنجاکه ضربتی به ما وارد کردند، باید ضربتی هم نوش جان کنند و همان‌طور که ابراهیم عزیزی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس توییت کرد، فشار حداکثری شکست‌خورده و عاملان آن این بار با هزینه‌ای سنگین‌تر پشیمان خواهند شد.
حال در این فضا موضوع خروج از NPT یک پیشنهاد است، اما دست ایران خالی نیست و گزینه‌های دیگری برای پاسخ به اقدام آنها روی میز دارد. علیرضا سلیمی، عضو هیئت رئیسه مجلس ضمن بیان این مطلب، می‌گوید: «جمهوری اسلامی ایران حتما پاسخ جدی، قاطع و بدون ملاحظه خواهد داد؛ آنها نشان دادند اهل گفت‌وگو و مذاکره نیستند و هدفشان از مذاکره تنها اخذ امتیازات و وعده‌های پوچ است. گزینه‌های متعددی روی میز ایران است که یکی از آنها خروج از «NPT» است. ما حتما به‌زودی در مجلس پاسخ قاطع و جدی به آنها خواهیم داد.»
گزینه دیگری که می‌تواند از سوی ایران اعمال شود، لغو تفاهم ایران و آژانس در قاهره است و احتمالا گام‌های جبرانی در برنامه هسته‌ای برخواهد داشت. این تهدید به معنای آن است که غرب نیز هزینه‌هایی در قبال انتخاب مسیر فشار حداکثری از جمله کاهش نظارت‌ها بر فعالیت هسته‌ای ایران و احتمال حرکت تهران به سمت غنی‌سازی در سطوح بالاتر خواهد پرداخت.
فرجام سخن آنکه: ایران اولین‌بار نیست که تحت سیاست‌های خصمانه آمریکا و اروپایی‌ها قرار می‌گیرد و در تمامی این مقاطع نشان داده که با دو رویکرد مقاومت و انعطاف مسیر خود را ادامه می‌دهد. مقاومت در قالب تحمل فشارها و تکیه بر توان داخلی و انعطاف به شکل یافتن مسیرهای جایگزین در تعاملات خارجی است. بنابراین بازی‌ای که شورای امنیت سازمان ملل راه انداخته نمی‌تواند خللی در مسیر پیشرفت «ایرانِ قدرتمند» فراهم کند.
نظر شما