آگاه: این نمایشگاه به مناسبت اهدای مجموعهای از آثار این هنرمند به گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران تدارک دیده شده است.
در این رویداد، بیش از ۶۵ اثر از دورههای مختلف کاری دبیری، دربرگیرنده مضامینی چون اسطوره، عشق و خشونت به نمایش گذاشته شده است. مجموعه آثار ارائهشده، بر اساس آثار اهدایی و آثار موجود در گنجینه موزه انتخاب شده و در قالب روایتی از تداوم، تغییر و جستوجوی زیبایی سامان یافته است.
نمایشگاه «به آینده سپرده شد» در موزه هنرهای معاصر تهران، حاصل کیوریت یا موزهپردازی حسین گنجی، پژوهشگر هنر به همراه امیر سقراطی، نقاش و پژوهشگر هنر است؛
گنجی در گفتوگویی که به تازگی به مناسبت این نمایشگاه انجام داده درباره چیدمان و کیوریت کردن کار گفته است: انتخاب و رویکرد ما محدود به آثار اهداشده و موجود در گنجیه موزه هنرهای معاصر بود ولی در عین حال نمیخواستیم صرفا نگاه «تاریخنگارانه» داشته باشیم. آنچه برای من و امیر سقراطی مهم بود، چند محور مفهومی بود که در تمام کارنامه دبیری حضور دارد و به ما سرنخ روایی را میداد. پیوند ادبیات و نقاشی، اسطوره و انسان و مسائل اساسی او یعنی عشق و خشونت و مهمتر از همه «تداوم خط و فیگور» در میان این همه مدیوم و دوره بود. بر همین اساس، انتخابها بهسمت آثاری رفت که این محورهای فکری را برجسته کنند؛ نه لزوما «معروفترین» کارها، بلکه کارهایی که در کنار هم بتوانند یک روایت مناسب از دبیری را بسازند: از آدمها و افسانهها تا کارهای اسطورهای، از تابلوهای رئالیستی تلختر تا کارهای عاشقانه و آبیتر و در نهایت طبیعت بیجانها و نمادها و حیوانها که امیدواریم نوعی «فرود آرام» نمایشگاه را رقم بزند.
در عمل، کیوریت کردن این نمایشگاه مثل چیدن یک متن چندفصلی بود: هر گالری یک فصل است و هر فصل باید جمله خودش را کامل کند، ولی در عین حال به فصل بعدی متصل باشد و برای همین از نقل قولهای نویسندگان برجستهای درباره بهرام دبیری استفاده کردیم که چنین کارکردی را بر عهده داشتند.
خوشبختانه به دلیل اینکه بهرام دبیری در چهارراه ارتباطی روشنفکران و اهالی ادبیات و هنر قرار داشت، متون و نقل قولهای بسیاری نیز درباره کارهایش بود که کار ما را برای انتخاب سختتر میکرد، ولی در عین حال امکان میداد که بتوانیم از شخصیتهای مختلفی برای تبیین و معرفی آثار او بهره ببریم.
روند کار، کاملا گفتوگومحور و مشارکتی با هنرمند آثار یعنی آقای دبیری بود، اما تصمیم نهایی، تصمیم کیوریتوریال موزه است. چند بار در کارگاه آقای دبیری نشستیم، آثار را ورق زدیم، دورهها را مرور کردیم؛ خود او به بعضی کارها اشاره کرد، اما هم موزه و هم خود ایشان دست ما را در انتخاب باز گذاشتند.
این پژوهشگر هنر در خصوص انتخاب نام نمایشگاه یعنی «به آینده سپرده شد» توضیح داد: عنوان «به آینده سپرده شد» هم از حرکت آثار میآید، هم از ماهیت نقاشی دبیری. از یکسو، خود عملِ اهدای آثار یعنی اینکه هنرمند، کارنامه خودش را از حالت اموال شخصی درمیآورد و به یک حافظه عمومی میسپارد. این عمل، به معنای دقیق کلمه «سپردن به آینده» است؛ یعنی این آثار دیگر فقط به نسلِ همزمان او تعلق ندارند، بلکه به نسلهایی که هنوز نیامدهاند هم حقِ دیدن و خواندن آنها داده میشود.
از سوی دیگر، در خود نقاشیهای دبیری همیشه یک گفتوگو میان گذشته و امروز وجود دارد: ما بهعنوان کیوریتور، این وضعیت را نه «بازگشت به گذشته»، بلکه حرکت مداوم گذشته به سمت آینده دیدیم؛ گذشتهای که در کار دبیری مدام بازآفرینی میشود. خودِ آقای دبیری در گفتوگویی که من با او داشتم، چند بار تاکید کرد که با این اهدا «امانت را به صاحبش یعنی مردم سپرده» و از سرنوشت آثار بعد از خودش کمتر نگران است. ما این جمله را جدی گرفتیم و عنوان نمایشگاه را عملا بر شانه همین ایده گذاشتیم: اینکه هنر، اگر قرار است بماند، باید به آینده سپرده شود، نه در خلوت کارگاه دفن شود.
این هنرمند در مراسم افتتاحیه نمایشگاه گفت: وقتی از من پرسیدند که چطور به این فکر افتادم، باید بگویم که من پنجاه سال است جز نقاشی هیچ کار دیگری نکردهام.در وجود من یک گنجینه بیپایان هست؛ صندوقهایی دارم که در آنها دهها و دهها دفتر طراحی، یادداشت، فکر و نقاشی از دورهها و متریالهای مختلف جمع شده است. در واقع در این سالهای اخیر، وقتی آدم به هفتاد و چند سالگی میرسد، طبیعی است که فکر کند سرنوشت این کارها چه خواهد شد. تاریخ همیشه چنین بوده است؛ مثلا میگویند سی سال پس از مرگ حافظ، شعرهایش جمعآوری شد اما امروز دیگر آن دوران و آن آرزوهای افسانهای گذشته است و نمیشود دل به آنها خوش کرد. بهرام دبیری هنرمند نقاش کشورمان متولد سال ۱۳۲۹ در شیراز و دانشآموخته دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است.
نمایشگاه «به آینده سپرده شد» با هدف مرور ۵۰ سال فعالیت هنری بهرام دبیری از ۱۹ آبان تا ۲۵ آذر ۱۴۰۴ از ساعت ۱۰ صبح تا ۱۹ در موزه هنرهای معاصر تهران برپاست. موزه هنرهای معاصر واقع در خیابان کارگر شمالی جنب پارک لاله است.
۲۱ آبان ۱۴۰۴ - ۱۰:۵۶
کد خبر: ۱۷٬۸۸۵
نمایشگاه «به آینده سپرده شد» با هدف مرور ۵۰ سال فعالیت هنری بهرام دبیری روز گذشته (سهشنبه ۲۰ آبان ماه) در موزه هنرهای معاصر افتتاح شد.
نظر شما