آگاه: در فوتبال، دربیهای حساسی در سراسر جهان انجام میشود. مسابقات دربی در کنار حساسیتی که برای هواداران و بازیکنان دارند، از تاریخچه طولانیای هم برخوردار هستند. در کشور خودمان هم دربیهای زیادی برگزار میشود مثل دربی اصفهان بین سپاهان و ذوبآهن، دربی تبریز بین تراکتور و ماشینسازی و... و سرانجام پرسروصداترین دربی ایران (تهران) بین پرسپولیس و استقلال.
تاریخچه دربی
گفته میشود در حدود قرن هجدهم میلادی مسابقه فوتبالی بین دو تیم آبیپوش و قرمزپوش شهر لیورپول بین تیمهای اورتون و لیورپول انجام میشده است. زمین این دو تیم توسط پارکی به نام استنلی از هم جدا میشده که مالک آن پارک یا باغ شخصی به اسم کنت دربی بوده و از همان زمان مسابقات ورزشی که تیمهای یک شهر یا یک استان و منطقه با هم برگزار میکنند دربی نامیده میشود. البته به مسابقاتی که بین دو تیم پرطرفدار در یک کشور برگزار میشود و حساسیت بالایی دارد هم اصطلاحا دربی گفته میشود. شهرآورد معادل فارسی دربی است که به طور کامل معنای آن را دربر نمیگیرد. شهرآورد به معنای بازی دو تیم از یک شهر است اما دربی به بازی دو تیم از یک منطقه یا کشور هم گفته میشود. شهرآورد معمولا به بازی دو تیم پرطرفدار تهرانی یعنی استقلال و پرسپولیس گفته میشود.
در زیر به چندتا از معروفترین دربیهای جهان فوتبال اشارهای مختصر میکنیم و در ادامه به بهانه دربی صدوششم سرخابیها که روز جمعه برگزار میشود به این مسابقه میپردازیم:
حساسترین دربیهای جهان
دربی ایتالیانو؛ اینترمیلان یوونتوس
طرفداران فوتبال در ایتالیا اهمیت زیادی به بازی اینتر و یوونتوس میدهند. با اینکه این دو تیم در یک شهر نیستند اما به بازی آنها دربی گفته میشود.
دربی کاپیتاله؛ لاتزیو رم
از دیگر دربیهای ایتالیا بازی بین دو تیم لاتزیو و رم است. این دربی در واقع رقابت دو قشر از مردم رم است. لاتزیو جایگاه خوبی در میان قشر مرفه جامعه دارد و از طرفی بیشتر طرفداران رم از قشر کارگر جامعه هستند؛ پس برد و باخت بین این دو تیم، برد و باخت بین دو قشر از مردم است. طرفداران تیم لاتزیو همواره به دادن شعارهای نژادپرستانه معروف هستند.
سوپرکلاسیکو؛ ریور بوکا
به بازی بین تیمهای ریورپلاته و بوکاجونیورز در آرژانتین سوپرکلاسیکو گفته میشود. این دربی در بوینسآیرس، پایتخت آرژانتین برگزار میشود و مردم با شور و هیجان زیادی این بازی را پیگیری میکنند و پولهای زیادی در قالب شرطبندی در این بازی خرج میشود.
الکلاسیکو؛ رئالمادرید بارسلونا
به بازی بین دو تیم رئال مادرید و بارسلونا الکلاسیکو گفته میشود. این دو تیم از یک شهر نیستند اما در سطح کشور اسپانیا و حتی دنیا طرفداران بسیار زیادی دارند. بنابراین برد و باخت در این بازی اهمیت زیادی دارد و گرفتن سه امتیاز این بازی اهمیت فراوانی برای میلیونها نفر دارد. طرفداران رئال را طرفداران پادشاهی میدانند و هواداران بارسلونا که از ایالت جداییطلب کاتالان هستند با شعارهای جداییطلبانه به حواشی این مسابقه دامن میزنند.
دربی لندن؛ آرسنال چلسی
دو تیم آرسنال و چلسی، قرمز و آبیهای لندنی تیمهای پرطرفداری هستند که در کشور انگلیس، بازی این دو تیم اهمیت زیادی دارد و اصطلاحا دربی لندن لقب میگیرد. این دو تیم علاوه بر انگلیس در کشورهای دیگر هم طرفداران زیادی دارند. البته دربیهای معروف دیگری هم در فوتبال دنیا برگزار میشود که در این مقال نمیگنجد.

دربی سرخابیها بین بزرگان جهان
دربی استقلال و پرسپولیس بزرگترین دربی در ایران و آسیاست. این بازی بین ۱۶ دربی بزرگ جهان قرار دارد. در این دربی قرمز و آبیهای تهرانی با هم رقابت میکنند و برد و باخت در این بازی طرفداران زیادی را خندان یا گریان میکند. دو تیم استقلال و پرسپولیس تا به امروز ۱۰۵ بار با یکدیگر روبهرو شدهاند و جمعه این هفته قرار است در اقدامی عجیب و به دلیل آماده نبودن ورزشگاه آزادی، دربی صدوششم تهران! در شهر اراک برگزار شود. اولین بازی دو تیم در ۱۶ فروردین سال ۱۳۴۷ بوده که با نتیجه مساوی بدون گل خاتمه یافت.
به دلیل محبوبیت سرخابیها در تمام نقاط ایران عزیز، نتیجه این دربی فقط برای تهرانیها مهم نیست و فوتبالدوستان در سرتاسر خاک عزیز کشورمان روز جمعه به تماشای این مسابقه مینشینند. هواداران فوتبال در ایران کلا به دو دسته پرسپولیسی یا استقلالی تقسیم میشوند و تیمهای دیگر به عنوان تیمهای دوم فوتبالدوستان در شهرهای مختلف مطرح میشوند؛ البته در سالهای اخیر با درخشش سپاهان و تراکتور در لیگ برتر کشورمان، مردم اصفهان و تبریز تا حدودی از طرفداری پرسپولیس و استقلال دست کشیده و تیم اول خودشان را سپاهان و تراکتور معرفی میکنند اما داستان هواداری از دو تیم تهرانی پرسپولیس و استقلال واقعا متفاوت است.
تا امروز دربی سرخابیها به غیر از یکی، دو بار همیشه در استادیوم آزادی برگزار شده و هواداران این دو تیم برای تماشای این مسابقه از اقصینقاط کشور به تهران سفر میکردند. امسال اما به دلیل آماده نبودن ورزشگاه آزادی این مسابقه که به میزبانی پرسپولیس است، در شهر اراک برگزار میشود.
کادر فنی و بازیکنان سرخابی قبل از آغاز دربی در مصاحبههای خود از این میگویند که دربی هم مثل دیگر مسابقات لیگ برتر است و طوری وانمود میکنند که این مسابقه هم فقط سه امتیاز دارد، اما کیست که نداند این مسابقه فاصله بین عرش تا فرش است. مربی برنده، خودش را بیمه میکند و مربی بازنده با تیغ تیر انتقادات روبهرو میشود. گلزن دربی روی ابرها طی طریق میکند و اسمش در تاریخ دربیها ثبت میشود. نتیجه دربی سرخابیها آنقدر مهم است که کادر مدیریتی این دو باشگاه در سالهای بعد، از شکست رقیب دیرینه صحبت میکنند و برد تیمشان را حاصل کارنامه پربار خود میدانند و در صورت باخت، تمام عوامل از جمله زمین و داور مسابقه را دخیل میدانند به غیر از خودشان.
نتیجه این مسابقه برای هواداران هر دو تیم هم بسیار مهم است، تا جایی که بعضی از هواداران تیفوسی سرخابیها حاضرند در بقیه مسابقات نتیجه خوبی کسب نکنند اما این بازی را از حریف دیرینه ببرند تا بتوانند تا مدتها برای هواداران رقیب کری بخوانند. در دربیهای گذشته هواداران از روزهای قبل برای تماشای این مسابقه در ورزشگاه یا خانه برنامهریزی میکردند و بعد از سوت پایان مسابقه تا روزها و شاید هفتهها همهجا صحبت از دربی بود، اما دربی صدوششم سرخابیهای تهرانی که در اراک برگزار میشود مانند دربیهای گذشته ذهن مردم را درگیر خودش نکرده که مشکلات این روزهای کشورمان خصوصا مشکلات اقتصادی، دلیل اصلی از بین رفتن این شور و اشتیاق است.
در گذشته برای جلوگیری از بروز حاشیه از داوران خارجی استفاده میشد اما الان چند سالی است که قضاوت این مسابقه به داوران ایرانی سپرده میشود و قضاوت دربی پیش رو هم طبق اعلام سخنگوی فدراسیون فوتبال به وحید کاظمی سپرده شده است. سوت زدن در دربی سرخابیها همانطور که سختیهای زیادی دارد حلاوت خاصی هم برای داوران دارد و کمیته داوران سعی میکند بهترین کوبل داوری خود را برای این مسابقه انتخاب کند. امیدواریم وحید کاظمی به همراه علی احمدی و بهمن عبداللهی کمکهایش، بتواند قضاوت بدون حاشیهای در این بازی انجام دهد تا حرف و حدیثی پیش نیاید و بهانه دست مربیان، مسئولان و بازیکنان دو باشگاه در صورت باخت احتمالی ندهد.
VAR هم که این روزها در فوتبال کشورمان داستان خودش را دارد. این فناوری به جای کمک به داوران در بعضی بازیها باعث دردسر شده و دست و پاگیر عمل کرده است. بازبینی هر صحنه در فوتبال ایران توسط VAR متاسفانه زمان زیادی از مسابقه را میگیرد که به یکی از بزرگترین مشکلات این فناوری در فوتبال کشورمان تبدیل شده است. در هر حال امیدواریم اگر بعضی از صحنهها در این بازی نیاز به ویدیوچک پیدا کرد، این فناوری کمکحال وحید کاظمی و همکارانش بشود و باری از روی دوش آنها بردارد.
بهره سخن
فوتبال، یک ورزش پرهیجان و جذاب است، مسابقات دربی هم هیجان خاصی میان مردم به وجود میآورند. طرفداران برای تیمهای مورد نظرشان سنگتمام میگذارند. دربیها بازیهای خاصی هستند که در آن، تیمها به دنبال انجام یک بازی فوقالعاده هستند تا طرفداران راضی از ورزشگاه خارج شوند و نتیجه این بازی سالها در ذهنشان بماند. فارغ از هر نتیجهای که در دربی روز جمعه رقم میخورد امیدواریم، هواداران فوتبال در این روزها که آلودگی هوا و مشکلات اقتصادی گریبان مردم در کشور عزیزمان را گرفته، شاهد یک مسابقه زیبا باشند و تماشای این مسابقه برای ساعاتی آنها را از مشکلات روزمره دور کند. این مسابقه مختص تهران و تهرانیها نیست و فوتبالدوستان کشورمان در جای جای این خاک پاک در انتظار آغاز این مسابقه در روز جمعه هستند.
نظر شما