آگاه: این نرم‌افزارها نه‌تنها درگاه ورود به وب بوده‌اند، بلکه با ذخیره تاریخچه، مدیریت رمزهای عبور و ارائه اکوسیستم افزونه‌ها به بخشی جدایی‌ناپذیر از زیست دیجیتال کاربران تبدیل شده‌اند. این در حالی است که ماهیت تعامل با وب با ظهور هوش مصنوعی مولد، مدل‌های زبانی عظیم و سیستم‌های تعاملی پیشرفته، در حال تغییر است. 

مرورگر مبتنی بر هوش مصنوعی چیست؟
مرورگر مبتنی بر هوش مصنوعی در ساده‌ترین تعریف، همان مرورگر سنتی وب است اما با این تفاوت که هوش مصنوعی در هسته آن ادغام شده است. برخلاف مرورگرهای فعلی که صرفا وظیفه نمایش صفحات وب را بر عهده دارند، مرورگرهای هوش مصنوعی به‌صورت فعال در فرآیند جست‌وجو، خلاصه‌سازی محتوا، پاسخ‌گویی به پرسش‌ها و حتی انجام وظایف پیچیده مشارکت می‌کنند. به بیان دیگر، کاربر به‌جای مراجعه به پلتفرم‌های جداگانه مانند «ChatGPT» یا کپی‌کردن محتوا به یک اپلیکیشن دیگر، مستقیما در همان صفحه وب می‌تواند از مدل‌های زبانی استفاده کند. از همین رو تغییر رویکرد، تجربه مرور وب را از یک فعالیت منفعل به یک فرآیند تعاملی و کارآمد تبدیل می‌کند.

نمونه‌های شاخص از Opera تا پرپلکسیتی
اولین تلاش‌ها برای ورود به این عرصه را می‌توان در مرورگر «Opera One» و دستیار هوش مصنوعی «Aria» در سال ۲۰۲۳ مشاهده کرد. سپس شرکت «Browser Company» با نسخه بتای مرورگر «DIA» در ژوئن ۲۰۲۵ وارد میدان شد. اما نقطه عطف این روند، معرفی مرورگر «Comet» توسط شرکت پرپلکسیتی در جولای سال ۲۰۲۵ بود. پرپلکسیتی به‌عنوان یکی از پنج بازیگر اصلی بازار کاربردهای روزمره هوش مصنوعی، توانست توجه گسترده‌ای را به این مفهوم جلب کند. مرورگر «Comet» با ادغام کامل موتور جست‌وجوی مبتنی بر هوش مصنوعی پرپلکسیتی در مرورگر، به کاربران اجازه می‌دهد بدون تغییر تب یا کپی‌کردن محتوا، خلاصه‌سازی انجام دهند، سوال بپرسند و حتی اقداماتی مانند نوشتن و ارسال ایمیل را مستقیما از همان صفحه مدیریت کنند. این مرورگر به‌نوعی مفهوم «عامل هوشمند وب» را عملیاتی کرده است.