آگاه: ابتدای هفته گذشته تام باراک، فرستاده ویژه آمریکا در سوریه اعلام کرد: انتظار میرود ابومحمد الجولانی به واشنگتن سفر کند. در همین راستا، خبرگزاری رویترز گزارش داد: آمریکا پیشنویس قطعنامهای در شورای امنیت سازمان ملل ارائه کرده است که میتواند تحریمها علیه الجولانی را لغو کند. واشنگتن ماههاست پس از به قدرت رسیدن شبهنظامیان در سوریه از شورای امنیت ۱۵ عضوی میخواهد تحریمها علیه این کشور را کاهش دهد. الجولانی از بنیانگذاران «جبهه النصره» محسوب میشود که تا سال ۲۰۱۶ شاخه رسمی القاعده در سوریه بود و از ماه مه ۲۰۱۴ (اردیبهشت ۱۳۹۳)، در فهرست تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل علیه القاعده و داعش قرار گرفت. در سال ۲۰۱۶، الجولانی مدعی شد که از القاعده جدا شده و نام گروه را به «تحریرالشام» تغییر داد، اما به دلیل تداوم عملکرد خشونتآمیز این گروه و ارتباط مشکوک با شبکههای افراطی، همچنان تعدادی از اعضای آن تحت تحریمهای سازمان ملل، از جمله ممنوعیت سفر، مسدود شدن داراییها و تحریم تسلیحاتی قرار دارند.
حذف نام سرکرده گروه تحریرالشام از لیست تحریمهای سازمان ملل، حامل یک پیام راهبردی است، بهگونهای که تحلیلگران آن را تلاش آشکار غرب برای مشروعیتبخشی به تروریسم میدانند. این تصمیم که بهظاهر تحت عنوان «حذف احمد الشرع، رئیس دولت موقت سوریه» اتخاذ شد، در واقع به معنای تطهیر یکی از رهبران تروریستی دو دهه اخیر است. ابومحمد الجولانی فردی است که سابقه طولانی در عملیاتهای تروریستی در عراق و سوریه دارد و هزاران غیرنظامی، قربانی مستقیم اقدامات او بودهاند.
هدف اعلامی از این اقدام، «گشودن مسیر گفتوگوهای سیاسی در سوریه» عنوان میشود، اما تحلیلگران و ناظران بینالملل میگویند: پشتپرده ماجرا چیزی جز پاکسازی سابقه تروریستی الجولانی برای استفاده سیاسی از او در آینده نیست. بالاخره واشنگتن در سالهای اخیر با سیاست «تروریست خوب و بد» تلاش کرده تا از گروههای تندرو بهعنوان اهرم فشار علیه دولت قانونی دمشق استفاده کند. حذف نام الجولانی از فهرست سیاه سازمان ملل، تازهترین مصداق این سیاست تلقی میشود. ابومحمد الجولانی در دهه ۲۰۰۰ میلادی از اعضای القاعده در عراق بود و پس از آغاز بحران سوریه، با ابوبکر البغدادی بیعت کرد و بعد از داعش خارج شد و شاخه القاعده را در سوریه با نام «جبههالنصره» تاسیس کرد.
او پس از سالها درگیری با داعش و دیگر گروهها، با تغییر نام تشکیلات خود به «هیات تحریرالشام»، تلاش کرد چهرهای سیاسیتر از خود نشان دهد تا از زیر تیغ تحریمها عبور کند. با وجود این، گزارشهای سازمان ملل و دیدهبان حقوق بشر او را مسئول مستقیم قتل، شکنجه و ربایش هزاران غیرنظامی در ادلب و حلب میدانند.
سازمان ملل متحد سالیان سال است که تسلیم سیاستها و راهبردهای آمریکا و دولتهای غربی شده است و پیش از این سفیر پیشین ایران در فرانسه نسبت به این اقدام واکنش صریح اتخاذ کرد؛ بهرام قاسمی با اشاره به شکلگیری این سازمان گفته بود: سازمان ملل متحد در پی جنگها، نزاع و درگیری و کشتار میلیونها انسان، به عنوان یگانه راه حل مبتنی بر سازوکارهای پذیرفته شده مجموعه ملل مهم جهان به منظور حفاظت از نسلهای آینده از بلای جنگهای ویرانگر و خانمانسوز که در مقاطع کوتاه جامعه بشری را با انواع مصائب پرشمار و غیرقابل جبران و غیرقابل بیان روبهرو ساخت، با تلاشها و با اهدافی متعالی و صلحجویانه و به منظور پاسداشت ارزشهای انسانی، حقوق اولیه و اساسی انسانها در هر کجای جهان پا به عرصه وجود نهاد. وی با اشاره به ضرورت اصلاح سازمان ملل متحد، خاطرنشان کرد: بیشک خیزش و رستاخیزی دیگر برای توانبخشی به این سازمان و بازنگری عملکرد آن در روزگار پرآشوب کنونی و جهان «در حال گذاری» که به واسطه سیاستهای برخی قدرتهای جنگافروز و زیادهخواه، از دامنه و کارآمدی آن به عمد و از سر آگاهی نااهلان زورمدار، بسیار کاسته شده است.
کارشناس ارشد سیاست خارجی با تاکید بر اینکه ایالات متحده و برخی شرکای آن تاکنون با توجه به سیاستهای مخرب یکجانبهگرایانه، سعی در تضعیف تمامی معاهدات بینالمللی، نقش سازمان ملل و دیگر سازمانهای بینالمللی داشتهاند، تصریح کرد: همه ما جهانیان که در جهت تقویت جایگاه واقعی سازمان ملل، منشور ملل متحد را امضا کردهایم، باید برای جلوگیری از تخریب و تضعیف این سازمان جهانی و در مخالفت با یکهتازیهای ایالات متحده آمریکا کارزاری درازمدت و همهجانبه را آغاز کنیم. سازمان ملل هرگز نباید به گروگان هیچ قدرتی درآید و باید همراستای منافع صلحآمیز تمامی ملتهای جهان، آزاد، مستحکم و اثربخش شود. آنچه مشخص و عیان است، ضعفهای کارکردی و ساختاری مانع رویکرد درست در سازمان ملل متحد شده است. این سازمان درحالی نام جولانی را از فهرست سیاه خارج کرد که به تازگی شورای امنیت سازمان ملل متحد، اسنپبک «بازگشت دوباره تحریمها» را برای ایران فعال کرد و این نگاه جانبدارانه، یک لکه ننگی برای سازمان ملل متحد محسوب میشود. افشین زرگر، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل بینالملل ضمن بیان این مطلب، میگوید: انتقادات بسیاری به رویکرد حقوق بشر سازمان ملل وارد است و متاسفانه امروز آنچه در صحنه واقعی روابط بینالملل شاهد هستیم در این زمینه ملل متحد نتوانست عملکرد قابل دفاعی داشته باشد و با انتقادات جدی روبهرو است. یکی از دلایل نقض در رویکرد سازمان ملل متحد به زمان تاسیس آن برمیگردد. وی یادآور شد: سازمان ملل متحد از همان وقتی که تاسیس شد، منافع قدرتهای بزرگ در این سازمان لحاظ شد، یعنی هیچ ابایی ندارد، این را بگویند که سازمان ملل متحد بر مبنای توازن بین حقوق و قدرت ایجاد شده و به طور مثال اگر قدرتهای بزرگ در این سازمان دارای منافع چشمگیرتری هستند و اگر امتیازاتی دارند، به این دلیل است که در واقع تلاش کنند منافع یا نظر مثبت آنها را به این نهاد بینالمللی جلب کنند و آنها را پایبند نگه دارند. اگر دقت کنید سازمان ملل متحد بخش عظیمی از بودجهاش را توسط کشورهای قدرتمند و ایالاتمتحده تامین میکند.
استاد دانشگاه با بیان اینکه به طور طبیعی کشورهای قدرتمند در حوزههای مختلف سازمان ملل متحد تاثیر میگذارند و به طور مثال میتوانند توجه ملل متحد را در یک موضوع جلب کنند یا مانع این شوند که سازمان به موضوعات دیگر به طور منصفانه توجه داشته باشد، اظهار کرد: سازمان ملل متحد در رابطه با نقض حقوق بشر در نمونههای مختلف مانند روهنگیا، نقض حقوق بشر سازمان یافته و فجیع انجام گرفت و در واقع جمعیت زیادی قربانی سیاستهای دولت میانمار شدند، اما هیچگاه واکنش جدی نداشت. در سوریه و عراق شاهد این بودیم که تروریستها جنایتهای بزرگی انجام دادند، تروریستهایی که به برخی از کشورهای غربی وابسته هستند و حتی خود مقامات آن کشورها صریحا تاکید داشتند که توسط خود آنها ساخته شدند و به نقض حقوق بشر به صورت دیپلماتیک میپردازند.
روی هم رفته، عملکرد سازمان ملل به خصوص پس از خروج جولانی از لیست تحریمها باردیگر ثابت کرد: امروز با ضعفهای ساختاری و کارکردی بزرگی روبهرو است و در واقع نمیتواند به وظیفه خود به خوبی عمل کند و منافع قدرتهای بزرگ در این موضوع کاملا دخیل است و سازمان ملل متحد همیشه منافع کشورهای بزرگ را لحاظ کرده و آنها مانع این شدند که موضوعات نقض حقوق بشر در مقاطع و مواقعی که واقعا انجام گرفته است، به خوبی در این سازمان مطرح و پیگیری شود.
۱۶ آبان ۱۴۰۴ - ۲۲:۵۹
کد خبر: ۱۷٬۷۲۹
شورای امنیت سازمان ملل پنجشنبه هفته گذشته به قطعنامه آمریکا برای لغو تحریمها علیه ابومحمد الجولانی (احمد الشرع) رئیس دولت موقت سوریه رأی مثبت داد. در این قطعنامه که با رأی ۱۴ عضو شورا تصویب شد، آمده است: «(شورا) تصمیم میگیرد که احمد الشرع و انس حسن (وزیر کشور) از فهرست تحریمهای (داعش) و القاعده حذف شوند.»
نظر شما