آگاه: دولت چهاردهم و سکاندار دستگاه دیپلماسی اهمیت ویژه‌ای به دیپلماسی استانی می‌دهند. در همین راستا، سیدعباس عراقچی در جریان بررسی عملکرد اجرایی دولت درخصوص برنامه هفتم پیشرفت توسعه در صحن مجلس شورای اسلامی گزارشی از عملکرد وزارتخانه متبوعش ارائه و دیپلماسی اقتصادی، دیپلماسی اقتصاد مقاومتی و دیپلماسی استانی را سه رکن مهم عنوان کرد که از سوی وزارتخانه دنبال و پیگیری می‌شود.
اما آنچه جالب توجه است، سفرهای استانی وزیر امور خارجه به خراسان رضوی، آذربایجان شرقی و همدان است. تحرکات او نشان می‌دهد، برای مسئول ارشد وزارتخانه نتایج «دیپلماسی استانی» و گزارش عملکرد آن به رئیس دولت اهمیت دارد، به همین جهت به خراسان رضوی و همدان سفر کرد. ۳۰ مهرماه دومین نشست دیپلماسی استانی در مشهد و با حضور محمدباقر قالیباف برگزار شد. او با بیان اینکه «اعتقاد دارم استان‌های ما ظرفیت‌هایی دارند که می‌توانند به سیاست خارجی کمک کنند» اظهار کرد: معتقدیم استان‌های ما با ظرفیت خود می‌توانند بازوان موثری در مناطق همجوار خود باشند.
آبان ماه وزیر خارجه برای تبیین اهمیت دیپلماسی استانی دو برنامه داشت؛ نخست هشت آبان ماه نشست «دیپلماسی اقتصادی» در استانداری آذربایجان‌شرقی تشکیل شد. عراقچی در سخنانی با تاکید بر اهمیت دیپلماسی استانی، این رویکرد را از محورهای مورد توجه مقام رهبری و رئیس‌جمهور دانست و با تاکید دوباره براینکه دیپلماسی استانی از یک ایده فراتر رفته و به واقعیتی عینی در ساختار دیپلماسی کشور تبدیل شده است، اعلام کرد وزارت امور خارجه خود را موظف به حمایت از فعالان اقتصادی می‌داند و برای تسهیل کار بخش خصوصی آماده هر نوع همکاری است.
۱۴ آبان ماه هم وقتی در جلسه شورای اداری همدان حاضر شد، دیپلماسی استانی را از ضرورت‌های فعلی کشور دانست و تاکید کرد: استان‌های مرزی باید تعاملات خود را با کشورهای همسایه گسترش دهند و سایر استان‌ها نیز با استفاده از ظرفیت‌های محلی وارد عرصه ارتباطات خارجی شوند.
او علاوه بر رایزنی با همتایان خود و مسئولان بلندپایه سایر کشورها، یک دیدار دیگر رادر برنامه‌های کاری‌اش ثبت کرده و آن، گفت‌وگو با استانداران (نمایندگان عالی دولت در استان‌ها) است. ۲۰ آبان ماه استاندار یزد به خیابان ۳۰ تیر رفت و با عراقچی گفت‌وگو کرد.
در این دیدار، محمدرضا بابایی‌دره ضمن تبیین جایگاه یزد به‌عنوان یکی از قطب‌های مهم در زمینه‌های مختلف اقتصادی و تولیدی از جمله صنعت، معدن، صنایع دستی و گردشگری و خدمات، گزارشی از ظرفیت‌های استان یزد برای گسترش مراودات اقتصادی و تجاری با سایر کشورها ارائه کرد. وی با اشاره به ویژگی‌های منحصربه‌فرد یزد به‌عنوان اولین شهر تاریخی ایرانی ثبت شده در یونسکو و وجود جاذبه‌های کم‌نظیر گردشگری و طبیعی در سطح استان و برخورداری از زیرساخت‌های مناسب، بر آمادگی این استان جهت میزبانی رویدادهای ملی و بین‌المللی تاکید کرد.
استاندار یزد همچنین ضمن تقدیر از وزارت امور خارجه برای پیشبرد ابتکار دیپلماسی استانی به منظور گسترش بهره‌برداری از ظرفیت‌های همه استان‌ها برای بهبود تعاملات اقتصادی خارجی کشور، تصریح کرد که استان یزد نیز آماده همکاری و میزبانی در این زمینه است. وزیر امور خارجه نیز با اشاره به اهمیت این استان به‌عنوان یکی از مراکز مهم تاریخی-فرهنگی، اقتصادی-صنعتی و گردشگری کشور، تاکید کرد که وزارت امور خارجه از هیچگونه مساعدتی در راستای شناسایی ظرفیت‌های این استان در جهت تقویت تعاملات و تبادلات اقتصادی کشورمان با سایر کشورها دریغ نمی‌کند.
 بالاخره هدف اصلی دیپلماسی مذکور، فعال‌سازی انرژی‌ها و ظرفیت‌های متراکم در استان‌ها برای تبدیل مرزها به یک فرصت اقتصادی و تجاری و در نتیجه تقویت سیاست کلی کشور به ویژه سیاست همسایگی ما است. از منظر دیگر باید به فرصت‌های کلیدی آن هم اشاره کرد.

دیپلماسی استانی؛ پیشران سیاست همسایگی ایران
دیپلماسی استانی به معنای بهره‌گیری از ظرفیت‌های استان‌های مرزی در راستای اهداف سیاست خارجی است. در این چارچوب، مشهد و استان خراسان رضوی به دلیل همجواری با ترکمنستان و افغانستان و ارتباط مستقیم با کشورهای آسیای مرکزی، می‌تواند به قطب دیپلماسی شرقی ایران تبدیل شود.
پاسخ به تحریم‌ها: در شرایط تحریم‌های بین‌المللی، اتکای صرف به سازوکارهای غربی مقدور نیست. دیپلماسی استانی با تمرکز بر ظرفیت‌های منطقه‌ای و همسایگی، ابزاری مهم برای کاهش آثار تحریم محسوب می‌شود.
بهره‌برداری از پیوندهای عمیق فرهنگی و تاریخی: استان‌های مرزی ایران با کشورهای همسایه دارای پیوندهای تاریخی، زبانی، فرهنگی و تمدنی مشترک هستند. این اشتراکات یک مزیت نرم (Soft Power) بزرگ برای گسترش روابط اقتصادی و گردشگری (زیارتی، سیاحتی، سلامت) است. از سوی دیگر بیشترین گردشگران زیارتی، سیاحتی و سلامت ایران از کشورهای همسایه هستند و این دیپلماسی تسهیل‌کننده ورود و تعامل آنهاست.
با ویژگی‌هایی که برشمرده شد، دیپلماسی استانی نه تنها اولویت کاری وزارت خارجه است، بلکه به عنوان یک مطالبه بخش خصوصی از دولتی‌ها هم تلقی می‌شود. تعدادی از فعالان اتاق بازرگانی یک حرف واحد را می‌زنند و می‌گویند: دیپلماسی اقتصادی و دیپلماسی منطقه‌ای، دو بال اصلی پرواز اقتصاد ایران در شرایط کنونی‌اند؛ یکی در سطح دولت‌ها برای تحقق منافع ملی و دیگری در سطح ملت‌ها آن هم در قالب بخش خصوصی و نهادهای مدنی برای گسترش تعامل و اعتماد متقابل.
در سال‌های اخیر، با وجود دشواری‌ها و محدودیت‌ها، مسیر تقویت ارتباطات اقتصادی با کشورهای همسایه، به‌ویژه افغانستان، ترکمنستان، ازبکستان و تاجیکستان با جدیت دنبال شده است؛ با این حال، آنچه تاکنون انجام شده، تنها گامی کوچک در برابر ظرفیت‌های بزرگ و بالقوه منطقه به شمار می‌آید. بنابراین برای بهره‌گیری از این ظرفیت‌ها، نیازمند دیپلماسی اقتصادی منسجم، هماهنگ و مبتنی بر اعتماد متقابل میان دولت و بخش خصوصی هستیم.
امروز دیپلماسی منطقه‌ای دیگر در چارچوب وزارتخانه‌ها و سفارتخانه‌ها محدود نمی‌شود؛ شرکت‌های خصوصی، اتاق‌های بازرگانی، دانشگاه‌ها و حتی نهادهای شهری نیز از بازیگران موثر این عرصه‌ به حساب می‌آیند. به هرحال، بخش خصوصی می‌تواند بازوی اجرایی و فکری برای حوزه دیپلماسی اقتصادی کشور باشد؛ بازویی که با شناخت واقع‌بینانه از بازارهای منطقه، زبان تجارت و فرهنگ همکاری را برای حضور هوشمندانه و پایدار ایران در عرصه اقتصاد منطقه‌ای هموار سازد.