آگاه: رئیسجمهور روسیه رسما از نقشه راه روسیه برای گذار از «جنگ فرسایشی» به «صلح مسلح» رونمایی کرد. لحن و واژگان رئیسجمهوری روسیه نشان داد که کرملین نه از موضع ضعف، بلکه با اتکا به موازنه قدرت تغییریافته در میدان نبرد، در حال بازتعریف قواعد بازی است.
از «عملیات ویژه» تا «موازنه مطلق»
پوتین در این نشست با اعتماد به نفسی برخاسته از پیشرویهای اخیر، سیگنال داد که موازنه قدرت اکنون به نفع مسکو تثبیت شده است. پافشاری او بر اهداف عملیاتی در «کراسنی لیمان»، «اسلاویانسک» و «کراماتورسک»، نشاندهنده استراتژی «تحکیم اراده» است. پوتین میخواهد قبل از هرگونه نشست جدی برای آتشبس، واقعیتهای جغرافیایی جدیدی را خلق کند که غیرقابل بازگشت باشند.
ارجاع تاریخی او به شکست دشمنان سرزمین مادری در زمستان، پیامی نمادین به غرب بود؛ روسیه نه تنها در برابر تحریمها فرو نپاشیده، بلکه به لحاظ نظامی و اقتصادی به مرحله «تابآوری پایدار» رسیده است. یکی از تندترین فرازهای مصاحبه پوتین، حمله به اتحادیه اروپا بود. او بروکسل را نه به عنوان یک بازیگر مستقل، بلکه به عنوان «پلیس بد» ناکارآمدی تصویر کرد که با تصمیمات غیرعقلانی (مانند مصادره داراییها)، امنیت قاره را به قمار گذاشته است. در هر نبرد یا جنگ، میزان تابآوری نظامی و اقتصادی در بستر زمان برنده نهایی را تعیین میکند. ادبیات رئیسجمهور روسیه درباره میزان رشد اقتصادی، فشار هزینههای جنگ به اروپا یا وضعیت میدان نبرد این سیگنال را ارسال میکند که در صورت ادامه جنگ روسیه برای خود خط قرمزی مشخص نکرده است اما در عین حال اگرچه تمایل به مذاکره آتشبس دارد اما با نگاه «مشروط و سختگیرانه» بدون تامین منافع راهبردی پایان جنگ را نخواهد پذیرفت.
از نگاه پوتین، بحران فعلی محصول «معماواره امنیتی» است که اروپا با نگاه لیبرالی و اصرار بر گسترش ناتو ایجاد کرد. پوتین با تحقیر اروپا، عملا به افکار عمومی این قاره نشان داد که رهبرانشان نه توان پایان دادن به جنگ را دارند و نه قدرت پیروزی در آن را.
اشارات پوتین به بازنویسی دکترین اتمی و آزمایش موشکهای بالستیک، پیامی صریح به ناتو بود. او با استفاده از استعاره «رولت روسی»، به غرب هشدار داد که مسکو برای حفاظت از خطوط قرمز خود (بهویژه در منطقه کالینینگراد)، از ورود به فاز «عملیات ویژه جدید» یا استفاده از ابزارهای استراتژیک واهمهای ندارد. این بخش از صحبتهای او، نمایش قدرت سخت برای وادار کردن طرف مقابل به «واقعگرایی» بود.
بازی با شکاف فراآتلانتیک
نکته استراتژیک نشست پوتین، استقبال معنادار او از رویکرد دیپلماتیک آمریکا (بهویژه در آستانه تغییرات سیاسی در واشنگتن) و تمایز قائل شدن بین کاخ سفید و بروکسل بود. پوتین با ستایش از استراتژی جدید آمریکا که روسیه را دیگر «تهدید اول» نمیبیند، عملا در حال یارکشی است. او میخواهد به واشنگتن بفهماند که هزینه صلح با روسیه، بسیار کمتر از هزینه ادامه ماجراجوییهای اروپا در اوکراین است.
جمعبندی مواضع پوتین در این نشست خبری نشان میدهد که روسیه از فاز «تدافعی» سالهای ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ کاملا خارج شده است. پوتین اکنون در قامت بازیگری ظاهر شده که به دنبال «تحمیل صلح» است که لزوما برای پایان جنگ هم عجلهای ندارد. روسیه با جنگ و صلح پوتین و در پاسخ به معماوارههای امنیتی در مقابل غرب میخواهد مرزهای امنیتی اروپا را جابهجا کند. سیگنال پنهان نشست خبری رئیسجمهور روسیه نقشهراهی برای گذار از یک قدرت درگیر در جنگ منطقهای، به یک «معمار نظم جدید» در اوراسیا و خاورمیانه است.
او با تحقیر اروپا و سیگنال همکاری به آمریکا، در حال تثبیت روسیه به عنوان یک قطب مستقل در نظام چندقطبی است. پیام نهایی پوتین روشن بود: «صلح تنها با پذیرش واقعیتهای قدرت سخت در میدان نبرد و بازتعریف مرزهای امنیتی اوراسیا ممکن است.»
نظر شما