آگاه: این داروها عمدتا برای تصویربرداری از اندامها و بافتها و همچنین درمان بیماریهایی مانند سرطانها، مشکلات تیروئید، دردهای استخوانی و برخی بیماریهای التهابی استفاده میشوند. برخلاف روشهای سنتی مانند شیمیدرمانی، رادیوداروها، به طور مستقیم سلولهای بیمار را هدف قرار میدهند و آسیب کمتری به بافتهای سالم وارد میکنند. این فناوری نه تنها جان میلیونها بیمار را نجات میدهد، بلکه هزینههای درمانی را نیز به طور قابل توجهی کاهش میدهد. در کشور ما، توسعه صنعت رادیودارو از دهههای گذشته آغاز شد و با تلاش سازمان انرژی اتمی ایران و شرکتهای زیرمجموعه آن، به یکی از نقاط قوت فناوری هستهای تبدیل شده است. رآکتور تحقیقاتی تهران و چندین شتابدهنده پیشرفته در مراکز مختلف کشور، پایه تولید این داروها را تشکیل میدهند. غنیسازی اورانیوم به عنوان نقطه آغاز زنجیره تولید، نقش کلیدی دارد، زیرا بدون آن، دسترسی به مواد اولیه رادیواکتیو ممکن نیست. این دستاورد در شرایط تحریمهای بینالمللی، نشاندهنده خودکفایی کامل ایران در این حوزه است. تا پایان سال ۱۴۰۴، ایران بیش از ۷۰ نوع رادیودارو را به طور مستمر تولید و توزیع میکند. این تعداد از حدود ۵۰ نوع در سالهای قبل به بیش از ۷۰ نوع رسیده و حدود ۲۰ رادیوداروی دیگر نیز در مراحل مختلف تحقیقاتی و بالینی قرار دارند. این تولیدات نیاز بیش از ۲۵۰ مرکز پزشکی هستهای در سراسر کشور را تامین میکند و سالانه بیش از یک میلیون دز رادیودارو به بیماران تزریق میشود، که منجر به انجام میلیونها اسکن تشخیصی و درمانی میشود. ایران امروزه در کنار کشورهایی مانند آمریکا و برخی قدرتهای اروپایی، یکی از سه کشور برتر جهان در تولید رادیودارو محسوب میشود و محصولاتش در تراز جهانی قرار دارند. از جمله محصولات کلیدی تولید ایران میتوان به ژنراتور تکنسیوم-۹۹m اشاره کرد که بیش از ۸۰ درصد تصویربرداریهای تشخیصی جهان را پوشش میدهد و در ایران با استانداردهای بینالمللی GMP تولید میشود. رادیوداروهای درمانی مانند ید-۱۳۱ برای درمان سرطان تیروئید و پرکاری آن، لوتتیوم-۱۷۷ برای درمان سرطان پروستات و تومورهای نورواندوکرین، ساماریوم-۱۵۳ و رنیوم-۱۸۶ برای تسکین دردهای استخوانی متاستاتیک و ایتریوم-۹۰ برای درمان تومورهای کبدی از دیگر دستاوردها هستند. در حوزه تشخیصی، فلورین-۱۸ (در ترکیبFDG) برای تشخیص سرطانها، گالیوم-۶۸ برای تصویربرداری تومورهای خاص و گالیوم FAPI که یکی از پیشرفتهترین رادیوداروهای جهان برای شناسایی فیبروبلاستها در بیش از ۳۰ نوع سرطان است، تولید میشوند. به تازگی اعلام شده که برخی از این رادیوداروها، به ویژه دو نوع پیشرفته، قادر به درمان موثر بیش از ۳۰ نوع سرطان هستند، که این موضوع یکی از افتخارات بزرگ علمی ایران به شمار میرود. این پیشرفتها نه تنها سلامت داخلی را تضمین کرده، بلکه ایران را به یک صادرکننده موفق تبدیل کرده است. رادیوداروهای ایرانی به بیش از ۱۵ کشور منطقه و حتی برخی کشورهای اروپایی صادر میشوند و درآمد ارزی قابل توجهی ایجاد میکنند. در سالهای اخیر، ارزش صادرات این محصولات به دهها میلیون دلار رسیده و این صنعت به عنوان یکی از حوزههای ارزآور فناوری هستهای شناخته میشود. صنعت رادیودارو در ایران نمادی از کاربرد صلحآمیز فناوری هستهای است. این دستاوردها در حالی حاصل شده که فشارهای بینالمللی برای محدود کردن پیشرفت علمی ایران ادامه دارد، اما متخصصان ایرانی با تکیه بر دانش بومی، نه تنها نیاز داخلی را برطرف کردهاند، بلکه به قطبی در پزشکی هستهای منطقه تبدیل شدهاند. آینده این صنعت با تمرکز بر رادیوداروهای نسل جدید، مانند ترکیبات مبتنی بر اکتینیوم یا رادیوداروهای هدفمندتر برای سرطانهای مقاوم، روشنتر از همیشه به نظر میرسد و نویدبخش درمانهای موثرتر برای بیماران در سراسر جهان است.
۵ دی ۱۴۰۴ - ۲۲:۵۹
کد خبر: ۱۹٬۱۵۲
رادیوداروها یکی از پیشرفتهترین ابزارهای پزشکی هستهای هستند که با ترکیب ایزوتوپهای رادیواکتیو با مواد دارویی خاص، امکان تشخیص دقیق و درمان هدفمند بیماریها را فراهم میکنند.
نظر شما