۲۸ مهر ۱۴۰۴ - ۲۲:۰۲
کد خبر: ۱۷٬۱۸۸

شاید فرصتی دیگر

مجتبی مشهدی محمد _ دبیر گروه فرهنگ

فرهنگ ایران، با ریشه‌هایی عمیق در تاریخ و تمدن چند هزار ساله، امروز در برابر چالشی بزرگ قرار دارد: نفوذ فرهنگ جهانی در زندگی روزمره، به‌ویژه در میان نسل جوان. شبکه‌های اجتماعی، فیلم‌ها و موسیقی خارجی و سبک زندگی مصرف‌گرایانه‌ای که از طریق اینترنت ترویج می‌شود، به‌تدریج فاصله‌ای بین نسل جدید و ارزش‌های اصیل ایرانی-اسلامی ایجاد کرده است. این دگرگونی نه‌تنها هویت فرهنگی ما را تهدید می‌کند، بلکه پرسش‌هایی جدی درباره چگونگی حفظ این میراث گران‌بها در برابر موج جهانی‌سازی به وجود آورده است.

آگاه: نسل جوان ایران، که با ابزارهای دیجیتال و دسترسی گسترده به اطلاعات جهانی رشد کرده، در جست‌وجوی هویتی است که هم با آرزوهایش هم‌خوانی و هم ریشه در خاک این سرزمین داشته باشد. اما واقعیت این است که تولیدات فرهنگی داخلی، از فیلم و سریال گرفته تا موسیقی و ادبیات، گاهی اوقات نمی‌توانند با جذابیت‌های بصری و محتوایی تولیدات خارجی رقابت کنند. جشنواره‌های فرهنگی و تلاش‌های دولتی برای ترویج هنر ایرانی-اسلامی، اگرچه قابل تقدیرند، اما گاه از نیازهای واقعی نسل جوان فاصله دارند. برای مثال، برنامه‌های صداوسیما یا برخی تولیدات سینمایی، به جای آنکه با زبان امروزی با مخاطب سخن بگویند، گاهی در دام تکرار کلیشه‌ها می‌افتند. این در حالی است که جوان ایرانی در اینستاگرام یا پلتفرم‌های مشابه، به محتوایی دسترسی دارد که با سرعت و خلاقیت بیشتری ارائه می‌شود.
آموزش نیز نقش مهمی در این میان ایفا می‌کند. نظام آموزشی ما، که باید بستری برای آشنایی نسل جوان با فرهنگ غنی ایرانی باشد، گاهی بیش از حد بر محتوای تئوریک متمرکز است و کمتر به خلاقیت و نوآوری فرهنگی میدان می‌دهد. ادبیات پارسی، هنرهای سنتی و ارزش‌های اسلامی می‌توانند با زبانی امروزی و جذاب به نسل جدید معرفی شوند، اما این امر نیازمند بازنگری در روش‌های آموزشی و تولید محتواست. به عنوان نمونه، چرا نباید داستان‌های کهن را در قالب انیمیشن‌های مدرن یا بازی‌های رایانه‌ای به جوانان عرضه کرد؟
دولت و نهادهای فرهنگی در این مسیر مسئولیت سنگینی دارند. حمایت از هنرمندان جوان، فراهم کردن فضایی برای تولید آثار خلاقانه و تشویق به گفت‌وگوی فرهنگی بین نسل‌ها می‌تواند این شکاف را پر کند. اما این تلاش تنها به دولت محدود نمی‌شود؛ خانواده‌ها و جامعه مدنی نیز باید نقش خود را ایفا کنند. والدین می‌توانند با معرفی فرهنگ بومی به فرزندان، از موسیقی سنتی گرفته تا آیین‌های محلی، پیوندی عمیق‌تر با هویت ایرانی ایجاد کنند. در عین حال، نباید از تاثیر مثبت فناوری چشم‌پوشی کرد. شبکه‌های اجتماعی می‌توانند به جای تهدید، بستری برای ترویج فرهنگ ایرانی باشند، به شرط آنکه محتوای باکیفیت و جذاب تولید شود.
حفظ اصالت فرهنگی ایران در برابر موج جهانی‌سازی، نه با انزوا و مقاومت کورکورانه، بلکه با نوآوری و گفت‌وگو ممکن است. باید به نسل جوان اعتماد کرد و فضایی ساخت که در آن هویت ایرانی-اسلامی نه به عنوان یک تحمیل، بلکه به عنوان یک انتخاب آگاهانه و افتخارآمیز در قلب آنها جای گیرد. آینده فرهنگ ایران در گرو همکاری دولت، هنرمندان و مردم است تا این میراث گران‌بها نه‌تنها حفظ شود، بلکه در جهان امروز بدرخشد. در غیر این‌صورت، فرصت‌هایی که چون ابر در گذرند را نظاره خواهیم کرد که بدون دستیابی به نتیجه و حاصل، برای ما به تهدید بدل خواهند شد. درخشندگی فردا را غباری خواهد پوشاند که زدودن آن نه تنها زمانبر و سخت، که پرهزینه خواهد بود.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.