آگاه: ریشه‌های یلدا به دوران پیش از زرتشت بازمی‌گردد. در باورهای کهن ایرانیان، خورشید نماد اهورامزدا و نیروی خیر بود و در طولانی‌ترین شب سال، تاریکی (اهریمن) به اوج خود می‌رسد، اما از فردای آن شب، نور دوباره پیروز می‌شود. این جشن، که در متون تاریخی مانند آثار ابوریحان بیرونی در «التفهیم» و آثار دیگر مورخان ذکر شده، نشان‌دهنده دانش نجومی پیشرفته ایرانیان باستان است که انقلاب‌های خورشیدی را دقیقا محاسبه می‌کردند.
در فرهنگ ایرانی، یلدا فراتر از یک شب سرد زمستانی است؛ آن فرصتی است برای گردهمایی خانواده‌ها، دور هم نشستن کنار کرسی با سفره‌ای رنگین و گذراندن ساعات طولانی با گفت‌وگو، داستان‌گویی و شعرخوانی. این شب، نماد وحدت خانوادگی و حفظ پیوندهای نسبی و سببی است. در گذشته، بزرگ‌ترهای فامیل داستان‌های کهن مانند شاهنامه فردوسی را روایت می‌کردند، از قهرمانی‌های رستم و سهراب می‌گفتند یا از عشق‌های اساطیری مانند بیژن و منیژه. امروزه نیز این سنت ادامه دارد و بسیاری با خواندن غزلیات حافظ یا سعدی، فضایی پر از معنویت و شادی ایجاد می‌کنند. یکی از زیباترین جنبه‌های یلدا، سفره یا میز آن است که پر از نمادهای فراوانی و زندگی است. میوه‌هایی مانند انار با دانه‌های قرمز و فراوانش، نماد باروری، زایش و شادی است؛ هندوانه با رنگ قرمز داخلش، یادآور گرمای خورشید در دل زمستان است و باور بر این است که خوردنش فرد را از سرمای زمستان حفظ می‌کند. آجیل مخلوط با مغزهای متنوع، شیرینی‌هایی مانند باقلوا یا قطاب و گاهی لبو یا میوه‌های خشک، همه نشان‌دهنده امید به سالی پربرکت هستند. رنگ قرمز غالب در این سفره، نماد خون زندگی و نیروی حیاتی است. یلدا همچنین با ادبیات فارسی گره خورده است. فال حافظ در شب یلدا یکی از محبوب‌ترین رسوم است؛ جایی که افراد با نیت خالص، دیوان حافظ را باز می‌کنند و غزلی که می‌آید را تفسیر می‌کنند. این رسم، که ریشه در باور به الهام الهی شعر دارد، لحظه‌ای از امید و پیش‌بینی آینده ایجاد می‌کند. شاعرانی مانند حافظ، سعدی و نظامی نیز در آثارشان به زمستان و یلدا اشاره کرده‌اند و آن را به عنوان نمادی از صبر و انتظار برای بهار توصیف کرده‌اند.در دنیای مدرن، با وجود تغییرات اجتماعی، یلدا همچنان زنده مانده و حتی در کشورهای دیگر جشن گرفته می‌شود. این جشن نقش مهمی در حفظ هویت فرهنگی ایرانیان دارد؛ در زمانه‌ای که جهانی‌سازی بسیاری از سنت‌ها را تهدید می‌کند، یلدا یادآوری می‌کند که ایرانیان با طبیعت، خانواده و امید عمیقا پیوند دارند. سازمان یونسکو نیز در سال ۱۴۰۱ شب یلدا را به عنوان میراث ناملموس فرهنگی بشریت ثبت کرد، که این خود، گواهی بر اهمیت جهانی آن است.یلدا به ما می‌آموزد که پس از هر دوره تاریکی و سختی، نور و گرما بازمی‌گردد. در زندگی پرتنش امروز، این جشن فرصتی است برای توقف، قدردانی از عزیزان و نگاه امیدوارانه به آینده. آن نمادی از تاب‌آوری ملت ایران است که هزاران سال تاریخ پر فراز و نشیب را پشت سر گذاشته، اما همچنان با شادی و امید جشن می‌گیرد.  پیشاپیش شب یلدا مبارک باد! امیدواریم این شب طولانی برایتان پر از لحظه‌های گرم، گفت‌وگوهای شیرین و خاطره‌های ماندگار باشد.