کمیسیون برنامه و بودجه
-
گزارش «آگاه» درباره اهمیت سند راهبردی ایران را بخوانید
قانون اساسی؛ علاج اساسی مشکلات کشور
آذرماه برای قانونگذاران از دو منظر حائز اهمیت است: اول آنکه، دهم ماه جاری به مناسبت سالگرد شهادت آیتالله سیدحسن مدرس به عنوان روز مجلس در تقویم سیاسی ایران ثبت شده است. محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس امروز (سهشنبه) در دومین نشست خبریاش به تشریح مهمترین مصوبات مجلس در دوره دوازدهم خواهد پرداخت. اما دومین رویداد که به آذرماه گره خورده، روز قانون اساسی است.
-
گزارش «آگاه» درباره بیثباتی در تعیین قیمت کالاهای اساسی را بخوانید
هر روز یک قیمت!
بیثباتی در قیمت کالاهای اساسی طی سالهای اخیر به یکی از مهمترین دغدغههای مردم و از اصلیترین چالشهای سیاستگذاری اقتصادی کشور تبدیل شده است. هر روز که مردم برای خرید کالاهای ضروری راهی فروشگاهها میشوند، با قیمتهایی روبهرو میشوند که نسبت به روز قبل تغییر کرده و گاه افزایش آن، چنان محسوس است که برنامهریزی معیشتی را ناممکن میکند.
-
گزارش «آگاه» درباره واکاوی شیوه جدید اجرای کالابرگ در مرحله پنجم این طرح
دو راهــی پــول یا تخفیـف!
نحوه اجرای کالابرگ الکترونیکی همچنان نقایصی دارد. بر اساس مصوبات مجلس شورای اسلامی، طرح کالابرگ الکترونیکی بهعنوان یکی از ابزارهای اصلی دولت برای حمایت از معیشت خانوار طراحی شد تا کالاهای اساسی با قیمت مناسب در اختیار مردم، بهویژه دهکهای پایین درآمدی، قرار گیرد.
-
قانون مجلس بر نرخ ثابت کالای اساسی در طول سال تاکید دارد
نایبرئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با انتقاد از تصمیم اخیر دولت درباره تبدیل کالابرگ به بن خرید با تخفیف ۲۰درصدی، تاکید کرد که این اقدام «مغایر قانون مصوب مجلس» است و دولت موظف است عین قانون مجلس را اجرا کند.
-
گزارش «آگاه» درباره نظارت جامع مجلس پیرو اجرای برنامه هفتم توسعه را بخوانید
نورافکن روی سنجههای توسعهای
بهارستاننشینان روز گذشته، عملکرد یکساله دولت در اجرای برنامه هفتم توسعه را زیر ذرهبین بردند. براساس برنامهریزی صورت گرفته هیاترئیسه مجلس، این جلسات در روزهای ۱۹ و ۲۰ آبان (دیروز و امروز) برگزار میشود و تمامی وزرای دولت، معاون اول رئیسجمهور و همچنین رئیسجمهور نیز در این جلسات حاضر خواهند شد.
-
گزارش «آگاه» درباره چهار سال الزام قانونی برای ساخت مسکن را بخوانید
سالهای دور از خانه!
قانون «جهش تولید مسکن» به عنوان یکی از طرحهای راهبردی در حوزه تامین مسکن، با هدف خانهدار کردن اقشار مختلف جامعه و ایجاد تحرک در بخشهای مرتبط با ساختوساز به تصویب رسید. این قانون ضمن آنکه نقشه راهی برای افزایش عرضه مسکن در کشور ترسیم کرده، نقش ویژهای برای شبکه بانکی در تامین منابع مالی پروژههای ساخت و ارائه تسهیلات به متقاضیان در نظر گرفته است. با این حال، بررسیهای اخیر نشان میدهد که بخشی از بانکها در اجرای تعهدات خود نسبت به این قانون عملکرد مطلوبی نداشتهاند و همین مسئله موجب کندی روند اجرای طرح شده است.
-
سند توسعه کشور زیر چتر نظارت
کمیسیون برنامه و بودجه مجلس هفته شلوغی را از سر میگذراند؛ پرونده بررسی عملکرد یک ساله برنامه هفتم توسعه در حالی در این کمیسیون کلید خورده که این نحوه بررسی و بدعتگذاری برای نخستین بار است که در پیشگاه وظایف مجلس نقش بسته است؛ نظارتی که به اذعان بسیاری از نمایندگان، نه برای مچگیری که برای رفع مشکلات در اجرای این برنامه راهبردی است.
-
گزارش «آگاه» درباره اهمیت توجه به اقتصاد مقاومتی را بخوانید
توسعه درونزا؛ نسخه مقابله با فشارهای خارجی
در شرایط پیچیده اقتصادی جهانی و نوسانات بازارهای داخلی و خارجی، تحقق اقتصاد مقاومتی به عنوان یک راهبرد اساسی برای حفظ استقلال اقتصادی، امنیت ملی و توسعه پایدار کشور، بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است. کارشناسان اقتصادی و نمایندگان مجلس شورای اسلامی بر این باورند که پیادهسازی اصول اقتصاد مقاومتی، تنها راه مقابله با تهدیدات اقتصادی، افزایش تابآوری کشور و کاهش وابستگی به منابع خارجی است.
-
گزارش «آگاه» درباره تغییرات اجرایی در توزیع یارانه ارزاق مایحتاج مردم را بخوانید
جراحی کالابرگ با ۳ تغییر بزرگ!
کالابرگ اگرچه بهتازگی وارد ادبیات معیشتی خانوارهای ایرانی شده، اما در عمل فصل تازهای از حمایتهای مستقیم دولت از سفره مردم را رقم زده است. در شرایطی که تورم فزاینده و افت شدید قدرت خرید، فشار مضاعفی بر دهکهای متوسط و کمدرآمد وارد کرده، مطالبه عمومی برای تقویت حمایتهای هدفمند بیش از هر زمان دیگری پررنگ شده است.
-
سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه مجلس در گفتوگو با «آگاه»:
نوسانات ارزی ریشه در متغیرهای بنیادین اقتصادی و عوامل غیرپولی دارد
نوسانات ارزی یکی از عوامل اصلی بیثباتی در اقتصاد کلان محسوب میشود که آثار آن به سرعت به سایر بازارها سرایت میکند. هرگونه افزایش یا کاهش شدید نرخ ارز، انتظارات تورمی را بالا میبرد و زمینه سفتهبازی و التهاب در بازارهای موازی مانند طلا، مسکن و بورس را فراهم میسازد. تجربه سالهای اخیر نشان داده است که حتی تغییرات جزئی در نرخ ارز میتواند موجی از نوسانات قیمتی در بازارهای داخلی ایجاد کند و اعتماد فعالان اقتصادی را نسبت به آینده کاهش دهد.
-
بهارستاننشینان از استنکاف وزارت تعاون از اجرای سیاستهای یارانهای خبر دادند
حذف یارانه ثروتمندان زیر چکش دستگاه قضا!
در حالی که فشار تورمی بر معیشت خانوارهای کمدرآمد روزبهروز سنگینتر میشود، حذف یارانه ثروتمندان بار دیگر مطرح شده است. سیاستی که به باور بسیاری از کارشناسان، اگر بهدرستی و با شفافیت اجرا شود، میتواند به بازتوزیع عادلانه منابع و بهبود زندگی دهکهای پایین منجر شود.
-
برخی تصمیمات بانکها باعث بیرونرانی بنگاههای مولد از چرخه دریافت تسهیلات شد
بازیگران حبس اعتبارات بانکی
در حالیکه تولیدکنندگان کوچک و متوسط کشور هر روز با مشکل تامین نقدینگی و سرمایه در گردش دستوپنجه نرم میکنند، روند افزایشی اضافهبرداشت بانکها از منابع بانک مرکزی و اعطای تسهیلات به شرکتهای وابسته به خود، به یکی از مهمترین چالشهای نظام بانکی و تولید کشور تبدیل شده است. این رفتار نهتنها تراز مالی بانکها را به مرز بحران رسانده، بلکه موجب بیرونرانی بنگاههای مولد از چرخه دریافت تسهیلات شده است؛ چرخهای که قرار بود موتور محرک اقتصاد و اشتغال کشور باشد.
-
دولت به دنبال تقلیل نسبت بودجه عمرانی به بودجه عمومی در برنامه هفتم است
خواب بلند پروژههای عمرانی
مجلس عملکرد یکساله اجرای برنامه هفتم توسعه را زیر ذرهبین برده است. این گزارش که اوایل مهرماه به مجلس شورای اسلامی ارائه شد، چند مجلد بود تا کمیسیونها، ارزیابی اولیه خود درباره این گزارش را ارائه دهند. گزارش عملکرد یکساله اجرای برنامه هفتم توسعه در حالی به مجلس تقدیم شد که «گزارش احکام و اهداف کمی غیرقابل اجرا» نیز از سوی دولت به مجلس ارائه شد و واکنش نمایندگان را برانگیخت چراکه پیشتر این دولت، اجرای این برنامه را در اولویت امور خود قرار داده و حالا حرف از عدم اجرای مصوبات مهم آن میزند.
-
گزارش «آگاه» درباره تاثیر توسعه روابط منطقهای ایران در خنثیسازی تحریمها
بازار تشنه همسایگان!
در سالهای اخیر، تشدید تحریمهای غرب علیه جمهوری اسلامی ایران، سیاست خارجی کشور را به سمت بازنگری در اولویتها و استفاده حداکثری از ظرفیتهای منطقهای سوق داده است. کاهش وابستگی به نظام مالی غرب، یافتن بازارهای جایگزین برای صادرات و تقویت همگرایی سیاسی و اقتصادی با کشورهای همسایه، به یکی از ضرورتهای راهبردی ایران در دوره جدید تبدیل شده است. به باور بسیاری از تحلیلگران و نمایندگان مجلس، توسعه روابط با همسایگان نه تنها راهی برای مقابله با آثار تحریمهاست، بلکه فرصتی برای افزایش نفوذ و تثبیت جایگاه منطقهای ایران در شرایط تغییر توازن قدرت جهانی محسوب میشود.
-
گزارش «آگاه» درباره چرایی بی توجهی به بخش خصوصی را بخوانید
تصدیگری بیپایان
در حالی که اقتصاد ایران همچنان زیر بار تصدیگری گسترده دولت و ناترازیهای مالی و مدیریتی قرار دارد، کارشناسان و نمایندگان مجلس بر ضرورت اجرای خصوصیسازی واقعی و مردمیسازی اقتصاد تاکید دارند. منوچهر متکی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، در گفتوگویی با اشاره به ناکارآمدی مدلهای دولتی در اداره بنگاههای اقتصادی تاکید میکند که اصلاح ساختار اقتصادی کشور تنها با واگذاری واقعی فعالیتها به بخش خصوصی و کاهش تصدیگری دولت ممکن است؛ اقدامی که حتی میتواند ناترازی بودجهای را نیز به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
-
مکانیسم ماشه بیش از آنکه یک مسئله حقوقی یا سیاسی باشد، یک رخداد روانی است
سایه روانی اسنپ بک بر اقتصاد
بازار ایران این روزها بار دیگر با اصطلاحی قدیمی، اما پرحاشیه مواجه شده است: مکانیسم ماشه یا همان اسنپبک.
-
راهبردهای کلیدی برای عبور از بحران معیشتی
در سالهای اخیر، اقتصاد ایران با چالشهایی جدی مواجه بوده است؛ تورم فزاینده، بیثباتی بازارها، افزایش شکاف طبقاتی و فشار مضاعف بر سبد معیشتی خانوارها، تصویری نگرانکننده از شرایط اقتصادی کشور ترسیم کرده است. نوسانهای مداوم قیمت کالاهای اساسی و ضعف در شبکه توزیع، موجب شده حتی در مواردی که کالا بهاندازه کافی در کشور وجود دارد، مصرفکننده آن را با قیمتهای گزاف یا ناعادلانه تهیه کند. در چنین شرایطی، مطالبه عمومی جامعه بیش از هر زمان دیگری حول محور ثبات اقتصادی، کنترل بازار و حمایت پایدار از معیشت مردم متمرکز شده است.
-
از شعار تا اجرا چگونه پیش میرود؟
وعده پزشکیان برای کوچکسازی دولت
در شرایطی که اقتصاد ایران با چالشهای ساختاری مانند تورم مزمن، کسری بودجه و ناکارآمدی اداری دستوپنجه نرم میکند، مسعود پزشکیان، رئیسجمهور دولت چهاردهم، کوچکسازی دولت را بهعنوان یکی از راهبردهای کلیدی خود معرفی کرده است.
-
نماینده مجلس عنوان کرد
خطرات بازیگری دولت در اقتصاد!
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت: «دولت باید از تصدیگری کنار برود و نقش تسهیلگر را ایفا کند، نه بنگاهدار.»
-
گزارش «آگاه» درباره تغییرات در نرخ مالیاتبرارزش افزوده کالاهای اساسی را بخوانید
سایه سنگین وارداتچیها!
شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا تکلیف تغییرات در مالیات بر ارزش افزوده کالاهای اساسی را مشخص کرد. این شورا پس از ماهها بحث و اختلافنظر میان دولت و مجلس تصمیم گرفت که نرخ مالیات بر ارزش افزوده کالاهای اساسی از ۹درصد به یک درصد برسد.
-
بازتوزیع یارانهها بر اساس قانون بودجه ۱۴۰۴ ضرورت دارد
حذف پول خرد ثروتمندان
بعد از گذشت چهار ماه از سال و اجرای قانون بودجه ۱۴۰۴ در کشور، یکی از مهمترین بندهای عدالتمحور این قانون همچنان در مرحله بلاتکلیفی قرار دارد؛ تکلیف دولت برای حذف یارانه نقدی سه دهک بالای درآمدی و هدایت این منابع به سمت دهکهای پایین، بهویژه دهک نخست یارانهبگیران که در شرایط دشوار معیشتی قرار دارند، همچنان مشخص نیست.
-
گزارش «آگاه» درباره تهدیدات تازه در حوزه امنیت اقتصادی را بخوانید
شرکتهای صوری؛ پوششی برای تامین مالی تروریسم
امنیت اقتصادی یکی از ارکان اصلی توسعه پایدار و ثبات اجتماعی در هر کشوری است. در شرایطی که تهدیدهای داخلی و خارجی، نظیر تحریمها، قاچاق و پولشویی میتوانند بنیانهای اقتصادی را متزلزل کنند، دولتها موظفاند با اتخاذ سیاستهای هوشمندانه و نظارت موثر، زمینههای آسیبپذیری را کاهش دهند.
-
راهکارهای قانونی حمایت از کسبوکارها پس از توقف جنگ چیست؟
عزم جدی برای احیای کسبوکارهای خرد
پس از ۱۲ روز جنگ و تجاوز وحشیانه رژیم صهیونیستی به کشورمان، اکنون با برقراری توقف جنگ، تمرکز دولت بر بازسازی و ترمیم زیرساختهای آسیبدیده و حمایت از اقشار آسیبپذیر بهویژه کسبوکارهای خرد و کوچک معطوف شده است. این جنگ که علاوه بر خسارات جانی، به برخی از زیرساختها، منازل، بنگاههای اقتصادی خسارات وارد کرد، سبب تعطیلی یا کاهش فعالیت بسیاری از مشاغل شد. حال با پایان یافتن درگیریها، دولت سعی دارد با مجموعهای از برنامههای حمایتی، مسیر احیای این بخشهای اقتصادی را هموار سازد.
-
گزارش «آگاه» درباره موانع پیش روی تخصصیشدن بانکها را بخوانید
بانکهایی برای توسعه یا تکرار الگوی تجاری؟
با گذشت نزدیک به یکسال از آغاز اجرای برنامه هفتم توسعه، یکی از مهمترین احکام آن یعنی تخصصیسازی بانکها همچنان در مرحله حرف و دستورالعمل باقی مانده است. اگرچه قانونگذار در بندهای صریحی بانک مرکزی را به اجرای این اصلاح ساختاری موظف کرده اما بررسی عملکرد شبکه بانکی و اظهارات برخی نمایندگان مجلس نشان میدهد که نظام بانکی هنوز آمادگی درونی لازم برای ایفای ماموریتهای تخصصی را ندارد.
-
نگرانی کامیونداران بابت هزینههای حملونقل کالا و قیمت سوخت به کجا خواهد رسید؟
دندهکشی بیصرفه
از پنجشنبه گذشته، گزارشها و تصاویری از اعتراض کامیونداران در نقاط مختلف کشور در فضای مجازی منتشر شده است. این اعتراضات در حالی صورت میگیرد که دو موضوع اصلی به عنوان دلایل نارضایتی مطرح شدهاند. دولت با اجرای سیاست سهنرخی کردن قیمت گازوئیل، سهمیه یارانهای ۳۰۰ تومانی را برای دارندگان بارنامه های قانونی حفظ کرده است. کارشناسان تاکید میکنند این سیاست نباید اختلالی در فعالیت کامیوندارانی ایجاد کند که مدارک حمل ونقل معتبر دارند، چراکه هزینه سوخت آنان با یارانه ثابت مدیریت میشود. برخی رانندگان از دوبرابر شدن حق بیمه خود در سال جاری خبر میدهند.
-
گزارش «آگاه» درباره ادامه اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی را بخوانید
تامین منابع؛ گره مرحله سوم؟
در شرایطی که تورم فزاینده و افت شدید قدرت خرید، فشار مضاعفی را بر اقشار متوسط و کمدرآمد جامعه وارد کرده، انتظار از دولت برای حمایت هدفمند از معیشت خانوارها افزایش یافته است. یکی از مهمترین ابزارهای در اختیار دولت در این زمینه، طرح کالابرگ الکترونیکی است که با هدف تأمین اقلام اساسی زندگی، بهویژه برای دهکهای پایین درآمدی، در اسفندماه ۱۴۰۳ اجرایی شد.
-
گزارش «آگاه» از پنجمین همایش سالانه صندوق توسعه ملی را بخوانید
صندوقی دور از توسعه؛ نزدیکتر به دخلوخرج دولتها!
دو روز گذشته، پنجمین همایش سالانه صندوق توسعه ملی با محور «حکمرانی توسعه؛ صندوق توسعه ملی و رفع ناترازیها» در حالی برگزار شد که همزمان با بیان دیدگاهها و پیشنهادهای متعدد مسئولان اقتصادی، بار دیگر ضعفهای ساختاری، بدهیهای انباشته، مطالبات معوق، برداشتهای بیقاعده و ناکارآمدی در بازپرداخت تسهیلات، بهعنوان مهمترین چالشهای فعلی صندوق مورد توجه قرار گرفت. روایتی که نشان میدهد فاصله صندوق توسعه ملی با اهداف اولیهاش، یعنی تبدیل منابع نفتی به سرمایههای ماندگار برای آیندگان، بهشدت افزایش یافته است.
-
نتایج پژوهشها نشان میدهد افزایش بهرهوری تاثیر مستقیم در رشد اقتصادی دارد
حلقه مفقوده بهرهوری!
در حالی که اغلب سیاستگذاران کشور بر لزوم تحول اقتصادی تاکید دارند، اما یکی از مهمترین مسیرهای تحقق این هدف یعنی «افزایش بهرهوری»، هنوز جایگاه شایستهای در برنامهریزیهای عملی کشور ندارد. تحلیل شاخصهای اقتصادی نشان میدهد که سهم بهرهوری در رشد اقتصادی ایران طی دو دهه گذشته نهتنها افزایش نیافته، بلکه در مواردی روندی کاهشی داشته است. کارشناسان معتقدند بدون بهرهوری، سرمایهگذاریهای کلان نیز به بازده مطلوب نخواهد رسید. با این حال، بررسی عملکرد دولتها نشان میدهد تمرکز بر افزایش تولید از طریق تزریق منابع، همچنان بر بهینهسازی فرآیندها و استفاده بهتر از منابع مقدم است.
-
گزارش« آگاه» درباره رسوب منابع در حسابهای بانکی دستگاههای اجرایی را بخوانید
حبس اعتبارات!
رسوب منابع در حسابهای بانکی دستگاههای اجرایی یکی از چالشهای عمده نظام مالی کشور است. این پدیده که منجر به کاهش کارایی منابع عمومی، اختلال در گردش نقدینگی و ناکارآمدی در اجرای بودجه میشود، سالهاست موردتوجه نهادهای نظارتی و تقنینی قرار گرفته است. یکی از راهکارهای کلیدی برای کاهش رسوب منابع، پرداخت مستقیم منابع به ذینفع نهایی است؛ موضوعی که در قوانین بودجه سالهای اخیر بهویژه مورد تأکید قرار گرفته است.
-
گزارش «آگاه» از تاثیر افزایش قیمت ارز بر کاهش ارزش پول ملی را بخوانید
پول ملی زیر ضربات دلار
اگر کشوری تورم بالایی را تجربه کند، ارزش پول آن ممکن است نسبتبه سایر ارزها کاهش یابد، زیرا مصرفکنندگان ممکن است ترجیح دهند ارزهایی را که از نظر ارزش پایدارتر هستند، خریداری کرده که البته این رفتار در درازمدت میتواند باعث انباشت ارزهای بینالمللی بهعنوان کالای سرمایهای شود و خود یکی از عوامل ایجاد تورم و بالارفتن قیمت و نرخ ارز باشد. همچنین اگر دولت واردات یک کالا را با نرخ بیشتری نسبتبه صادرات آن کالا انجام دهد باعث کاهش ارزش پول ملی شده و متعاقب آن نرخ ارزهای خارجی مانند دلار افزایش مییابد. درحالیکه اگر نسبت قیمت کالاهای صادراتی به وارداتی بالا باشد، دولت درآمدهای بیشتری کسب میکند و متقابلا ارزش پول ملی افزایش مییابد.