-
صنایع کشور با ۴۰درصد ظرفیت فعال هستند
فرصت سوزی صنعتی!
اقتصاد ایران سال‌هاست با چالش‌های ریز و درشت دست‌وپنجه نرم می‌کند و در این میان، بخش صنعت به‌عنوان موتور محرک رشد اقتصادی، نتوانسته آن‌گونه که باید و شاید حرکت کند.
-
«آگاه» مسیرهای ترغیب بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری داخلی را بررسی کرد
تولید با فرمول جدید
در راهروهای پررفت‌وآمد وزارتخانه‌ها و اتاق‌های بازرگانی، همیشه یک پرسش تکراری شنیده می‌شود: چرا بخش خصوصی با وجود ظرفیت‌های فراوان، هنوز نتوانسته نقش اصلی خود را در سرمایه‌گذاری داخلی ایفا کند؟ این پرسش ساده، در دل خود هزار پاسخ پیچیده دارد؛ پاسخی که به تاریخ چند دهه سیاست‌گذاری، فرازوفرود قوانین و تجربه‌های گوناگون در عرصه اقتصاد ایران گره خورده است.
-
گزارش «آگاه» درباره تغییرات در سند دخل‌وخرج سال آینده کشور را بخوانید
خانه‌تکانی در بودجه!
بودجه سالیانه، همواره به‌عنوان مهم‌ترین سند مالی کشور، نقشه راه سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی دولت‌ها محسوب می‌شود. اما در سال‌های اخیر، کارشناسان و نمایندگان مجلس بارها تاکید کرده‌اند که ساختار موجود بودجه پاسخگوی نیازهای اقتصادی امروز نیست. اتکای بیش از حد به درآمدهای نفتی، عدم‌شفافیت در منابع و مصارف و نبود انضباط مالی موجب شده است که بودجه، نه‌تنها ابزار توسعه نباشد بلکه خود به عامل تشدید کسری و افزایش بدهی دولت تبدیل شود. به همین دلیل، اصلاح ساختار بودجه یک ضرورت غیرقابل انکار به‌شمار می‌رود.
-
راهبردهای کلیدی برای عبور از بحران معیشتی
در سال‌های اخیر، اقتصاد ایران با چالش‌هایی جدی مواجه بوده است؛ تورم فزاینده، بی‌ثباتی بازارها، افزایش شکاف طبقاتی و فشار مضاعف بر سبد معیشتی خانوارها، تصویری نگران‌کننده از شرایط اقتصادی کشور ترسیم کرده است. نوسان‌های مداوم قیمت کالاهای اساسی و ضعف در شبکه توزیع، موجب شده حتی در مواردی که کالا به‌اندازه کافی در کشور وجود دارد، مصرف‌کننده آن را با قیمت‌های گزاف یا ناعادلانه تهیه کند. در چنین شرایطی، مطالبه عمومی جامعه بیش از هر زمان دیگری حول محور ثبات اقتصادی، کنترل بازار و حمایت پایدار از معیشت مردم متمرکز شده است.
-
گزارش «آگاه» درباره علل و عوامل زودهنگام کسری بودجه ۱۴۰۴ را بخوانید
کسری کهنه!
کسری بودجه سال‌هاست که به‌عنوان یکی از جدی‌ترین چالش‌های ساختاری اقتصاد ایران مطرح است. رهبر انقلاب بارها در سخنان خود بر لزوم مهار این معضل تاکید کرده و کسری بودجه را «ام‌الخبائث» دانسته‌اند؛ چرا که به اعتقاد ایشان، این ناترازی مالی دولت سرچشمه بسیاری از مشکلات اقتصادی است.
-
«آگاه» به واکاوی دو روایت ارزی اخیر پرداخته است
خط کشی ارزی
بازار ارز بار دیگر در صدر اخبار اقتصادی کشور قرار گرفته است. موضوعی که اگرچه سابقه‌ای طولانی در اقتصاد ایران دارد، اما این روزها با موضع‌گیری‌های تازه دو نهاد اصلی سیاست‌گذاری اقتصادی یعنی وزارت امور اقتصادی و دارایی و بانک مرکزی، بار دیگر به محل بحث و جدل تبدیل شده است.
-
سخنگوی دستگاه قضا مطرح کرد
ورود قوه قضاییه به دعوای بابک و فرزین
نشست خبری اصغر جهانگیر، سخنگوی قوه قضاییه روز چهارشنبه (۱۲ شهریورماه ۱۴۰۴) با حضور خبرنگاران رسانه‌های مختلف برگزار شد.
-
گزارش «آگاه» درباره سه‌شنبه نظارتی مجلس را بخوانید
خاموشی‌ها زیر ذره‌بین مجلس
جلسه سه‌شنبه نظارتی مجلس، دیروز وزیر نیرو را به صحن مجلس کشاند. بهارستان‌نشینان روز گذشته در حالی گزارش کمیسیون انرژی درخصوص «بررسی خاموشی‌های گسترده در تابستان ۱۴۰۴» را زیر ذره‌بین قرار دادند که همچنان مشکلات در مدیریت انرژی در کشور را متوجه عملکرد ضعیف علی‌آبادی می‌دانند؛ وزیری که هفت‌خوان استیضاح را هم پیش‌رو دارد.
-
گزارش «آگاه» از ظرفیت‌های قانونی درباره مدیریت انرژی در کشور را بخوانید
گواهی صرفه‌جویی؛ ابزار مغفول مانده در مدیریت انرژی
مدیریت انرژی در ایران، طی سال‌های اخیر همواره یکی از حساس‌ترین مباحث اقتصادی و اجتماعی بوده است. کشور ما با وجود برخورداری از ذخایر عظیم نفت و گاز، همچنان با چالش‌های جدی در بخش مصرف و ناترازی انرژی مواجه است. این موضوع نه‌تنها در ایام اوج مصرف برق و گاز خود را نشان می‌دهد، بلکه در قالب فشار بر صنایع، کاهش بهره‌وری و رشد هزینه‌های دولت نیز بازتاب پیدا می‌کند.
-
گزارش «آگاه» درباره تکالیف روی زمین مانده برای کنترل بازار ارز را بخوانید
موج‌سواری دلار در بازار آزاد
افزایش نرخ دلار به بیش از ۱۰۰ هزار تومان در بازار آزاد و صعود لحظه‌ای آن تا قیمت ۱۰۳هزار تومان در زمان تنظیم این گزارش، موجی از واکنش‌ها و انتقادات را به دنبال داشته است؛ آن هم در شرایطی که چندی پیش وزیر امور اقتصادی و دارایی در سخنانی رسمی، وعده حرکت به سمت «تک‌نرخی شدن ارز» را داده بود. این تغییر چشمگیر نه‌تنها بازارهای مالی و تجاری را تحت‌تأثیر قرار داد، بلکه دوباره پرسش‌های جدی درباره توانایی دولت و به‌ویژه بانک مرکزی در مدیریت بازار ارز را پیش کشیده است؛ نهادی که طبق مفاد قانون برنامه هفتم توسعه، مأموریت اصلی کنترل و ثبات‌بخشی به بازار ارز را بر عهده دارد.
-
شرکت‌های دولتی با وجود زیان انباشته، همچنان منابع بودجه‌ای را می‌مکند
نفوذ خانوادگی در شرکت‌های بزرگ دولتی
شرکت‌های دولتی در اوج ناکارآمدی خود قرار دارند. این شرکت‌ها در حالی از مدیریت و حکمرانی غلط رنج می‌برند که همچنان منابع می‌گیرند و به روایتی، بساط بریزوبپاش آنها برقرار است. از سوی دیگر بسیاری از نقدهایی که به شرکت‌های دولتی صورت می‌پذیرد، عملا مربوط به شرکت‌های تحت مدیریت دولت است و نه شرکت‌های دولتی.
-
تشکل جدید سیاسی که حرفی نو برای گفتن دارد
جبهه «وطن من» اعلام موجودیت کرد
در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه صدای وطن به خوبی در داخل و خارج از کشور شنیده و پویش‌هایی هم راه اندازی شد. امروز و در دوره «پسا جنگ» که سیاسیون و رسانه‌ای‌ها با فرمایشات اخیر مقام رهبری، ماموریت سنگین برای حفظ و تقویت اتحاد مقدس را برعهده گرفته‌اند، تشکل جدیدی در سپهر سیاست ایران با همین نام یعنی «وطن من» و با شعار «وطن من؛ برای ایران، با ایران، به سوی آینده‌ای سرافراز» اعلام موجودیت کرده است.
-
«آگاه» درباره تغییرات در پرداخت یارانه به مردم گزارش می‌دهد
حذف یارانه نقدی با معیارهای تازه
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در روزهای اخیر معیارهای تازه‌ای برای حذف یارانه‌بگیران اعلام کرده است؛ بر اساس این دستورالعمل، خانوارهایی که پس از کسر هزینه مسکن، سرانه درآمد ماهانه بیش از ۱۰میلیون تومان دارند، دیگر مشمول دریافت یارانه نقدی نخواهند شد. هدف دولت، حذف سه دهک بالای درآمدی و هدایت منابع به سمت کالابرگ و حمایت از اقشار کم‌درآمد عنوان می‌شود. اما این سیاست تازه، نه تنها آرامش معیشتی به خانوارها نداده، بلکه ابهامات و پرسش‌های متعددی را به وجود آورده است.
-
بسته‌های بی‌نام برای سرمایه‌گذاران
سرمایه‌گذاری در ایران سال‌ها با موانع متعددی روبه‌رو بوده است؛ از بروکراسی پیچیده اداری و فرآیندهای طولانی اخذ مجوز گرفته، تا نبود هماهنگی میان دستگاه‌های مختلف. بسیاری از سرمایه‌گذاران به دلیل همین فرآیندهای طاقت‌فرسا از ادامه مسیر منصرف می‌شدند یا سرمایه خود را به بخش‌های غیرمولد منتقل می‌کردند. در حوزه‌هایی مانند انرژی یا صنایع بزرگ، یک سرمایه‌گذار برای راه‌اندازی پروژه ناچار بود به طور مستقل در مسیر گرفتن استعلام‌ها و مجوزهای متعدد از نهادهای گوناگون حرکت کند؛ مسیری که نه‌تنها زمان‌بر و پرهزینه بود، بلکه ریسک سرمایه‌گذاری را نیز افزایش می‌داد.
-
گزارش «آگاه» از تحولات در زمینه واگذاری‌های مدیریتی را بخوانید
تاکتیک تفکیک اقتصاد دولتی
در سال‌های اخیر، یکی از مهم‌ترین موضوعات مطرح در حوزه اقتصاد و مدیریت دولتی کشور، بحث واگذاری‌های مدیریتی وزارتخانه‌ها و اصلاح نظام بنگاه‌داری دولتی بوده است. این موضوع به‌خصوص در شرایطی که کشور با مشکلات اقتصادی و چالش‌های متعدد مواجه است، اهمیت دوچندانی یافته و مورد توجه کارشناسان، مسئولان و فعالان اقتصادی قرار گرفته است. در این گزارش تلاش شده است به ابعاد مختلف این موضوع پرداخته و ضرورت اصلاح ساختاری نظام بنگاه‌داری در کشور، به‌ویژه در وزارتخانه‌ها و نظام بانکی، بررسی شود.
-
گزارش «آگاه» درباره تحول در فرآیند بررسی بودجه سالانه را بخوانید
بازگشت به بررسی تک‌مرحله‌ای سند دخل و خرج دولت
درحالی‌که تنها چند سال از اجرای طرح بررسی دو مرحله‌ای لایحه بودجه در مجلس گذشته است، نمایندگان مجلس اکنون باردیگر به دنبال تغییر و اصلاح این ساختار هستند. براساس طرح جدیدی که در کمیسیون آیین‌نامه داخلی به تصویب رسیده و در نوبت بررسی در صحن علنی قرار دارد، فرآیند ارائه و بررسی لایحه بودجه از حالت دو مرحله‌ای به تک مرحله‌ای باز خواهد گشت و زمان ارائه آن نیز از اول آبان به اول دی‌ماه منتقل می‌شود.
-
گزارش «آگاه» از مسیر پُر پیچ وخم تولید گران قیمت را بخوانید
تورم تولید؛ ترمز رونق اقتصادی!
تورم سال‌هاست به‌عنوان یکی از چالش‌های بنیادین اقتصاد ایران شناخته می‌شود، اما آنچه در لایه‌های عمیق‌تر و تخصصی‌تر اهمیت دارد، «تورم تولید» است؛ پدیده‌ای که مستقیما به هزینه‌های بنگاه‌های اقتصادی، قیمت تمام‌شده کالاها و در نهایت توان رقابتی محصولات ایرانی در بازارهای داخلی و خارجی گره‌خورده است. این در حالی است که سیاست‌گذاران همواره بر لزوم حمایت از تولید تاکید دارند، تورم تولید در عمل یکی از مهم‌ترین موانع بر سر راه تحقق این هدف بوده است.
-
رئیس‌جمهور خواستار تحول در نظام بودجه‌ریزی کشور شده است
بودجه‌ریزی بر مبنای عملکرد!
بودجه‌ریزی، نه فقط یک سند مالی سالانه، بلکه نقشه راه توسعه و مدیریت منابع یک کشور است.
-
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از حذف یارانه ثروتمندان خبر داده است
حذف و حَــذر یارانه‌ها!
دولت برای حذف یارانه ثروتمندان آماده می‌شود. یارانه‌ای که در سال‌های اخیر و با وجود تاکید قانون بر حذف آن، به موجب تبعات اجتماعی از سوی دولت‌ها کنار گذاشته شده بود. حال گویا دولت چهاردهم برای حذف یارانه این قشر از جامعه، زمان‌بندی را مشخص کرده و قصد دارد همه تبعات آن را نیز به جان بخرد.
-
ماموریت بزرگ آبی در سایه کمبود منابع!
برنامه هفتم پیشرفت کشور تکالیف روشنی برای کاهش مصرف آب در بخش کشاورزی تعیین کرده است؛ تکالیفی که اجرای دقیق آنها می‌تواند نقش مهمی در عبور کشور از بحران روزافزون آب ایفا کند. با این حال، تحقق این اهداف نیازمند عزم جدی همه بخش‌ها، از سیاست‌گذاری تا اجرا و همچنین مشارکت مردم است.
-
نماینده مجلس عنوان کرد
خطرات بازیگری دولت در اقتصاد!
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت: «دولت باید از تصدی‌گری کنار برود و نقش تسهیل‌گر را ایفا کند، نه بنگاه‌دار.»
-
گزارش «آگاه» از آمار و اطلاعات تازه درباره تعدد حساب‌های بانکی در کشور
۶۵۰ میلیون حساب بانکی؛ فرصت یا تهدید؟
گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد که تعداد حساب‌های بانکی در کشور از مرز ۶۵۰ میلیون عبور کرده است؛ رقمی که به‌طور متوسط برای هر ایرانی بیش از هفت حساب بانکی را نشان می‌دهد. این حجم عظیم از حساب‌ها، علاوه بر ظرفیت بالقوه برای تسهیل مبادلات و توسعه خدمات مالی، می‌تواند به بستری برای پنهان کردن تراکنش‌های مشکوک و مجرمانه تبدیل شود.
-
ضربه به تولید، چراغ سبز به فرار سرمایه!
نرخ تسهیلات بانکی یکی از مهم‌ترین عوامل موثر بر فضای اقتصادی هر کشور به‌ویژه در بخش تولید است. در کشورهایی که به دنبال رشد و توسعه اقتصادی هستند، حمایت از تولید و سرمایه‌گذاری در این بخش اهمیت ویژه‌ای دارد. اما در ایران، نرخ‌های بالای تسهیلات بانکی به‌خصوص نرخ ۳۵ درصدی که اخیرا در برخی بخش‌ها مشاهده شده است، آثار مخربی به همراه دارد که می‌تواند بر روند تولید و جذب سرمایه تاثیر منفی بگذارد. در این گزارش، به تحلیل آثار این نرخ تسهیلات و تاثیرات آن بر فرار سرمایه خواهیم پرداخت.
-
گزارش «آگاه» از سه‌شنبه نظارتی مجلس را بخوانید
نورافکن مجلس روی اقتصاد جنگ
جلسه روز گذشته مجلس طبق روال جاری به ریاست محمدباقر قالیباف، برگزار شد و رئیس مجلس به مناسبت چهاردهم مردادماه، سالروز صدور فرمان تاریخی مشروطیت نطق پیش از دستور داشت.
-
گزارش «آگاه» درباره تغییرات در نرخ مالیات‌برارزش افزوده کالاهای اساسی را بخوانید
سایه سنگین وارداتچی‌ها!
شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا تکلیف تغییرات در مالیات بر ارزش افزوده کالاهای اساسی را مشخص کرد. این شورا پس از ماه‌ها بحث و اختلاف‌نظر میان دولت و مجلس تصمیم گرفت که نرخ مالیات بر ارزش افزوده کالاهای اساسی از ۹درصد به یک درصد برسد.
-
گزارش «آگاه» درباره توزیع سلیقه‌ای اعتبارات در مناطق کم‌برخوردار کشور را بخوانید
محروم از بودجه محرومیت‌زدایی!
بسیاری از مناطق کشور همچنان از امکانات زیربنایی در رنج هستند و بسیاری امکانات اولیه برای آنها فراهم نیست. بروز این قبیل مشکلات به‌رغم تبعات اقتصادی و اجتماعی جبران‌ناپذیر، حامل مشکلات عدیده دیگری بوده است؛ مشکلاتی که با وجود قوانین حمایتی و پیش‌بینی تامین اعتبار برای آن، موجب می‌شود تا ساکنان این مناطق، دیار خود را به قصد زندگی در شهری بزرگ‌تر ترک کنند.
-
گزارش «آگاه» درباره فعالیت پرسود و بی‌دردسر بانک‌ها را بخوانید
بنگاه‌داری به جای بانک‌داری
در حالی که بانک‌ها در نظام‌های مالی پیشرفته، وظیفه تجهیز و تخصیص بهینه منابع مالی برای تقویت تولید، اشتغال و رشد اقتصادی را بر عهده دارند، با ورود به عرصه بنگاه‌داری، نه‌تنها از وظایف اصلی خود فاصله گرفته‌اند، بلکه به یکی از عوامل اصلی تضعیف ساختار اقتصادی کشور نیز تبدیل شده‌اند.
-
معادلات جدید سوریه و تاثیرات راهبردی بر محور مقاومت و امنیت ملی ایران
تغییر موازنه قوا
تحولات سوریه در دهه گذشته، تغییرات بنیادینی را در معادلات ژئوپلیتیکی خاورمیانه رقم زده است؛ تحولات پیچیده‌ای که نه‌تنها ساختار سیاسی و امنیتی سوریه را متحول کرده، بلکه چشم‌انداز محور مقاومت و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را نیز دگرگون ساخته است. این روند، نیازمند بازنگری راهبردی و درک عمیق از فرصت‌ها و تهدیدات موجود است.
-
گزارش «آگاه» درباره بی‌توجهی دستگاه‌های مسئول به قوانین ساخت مسکن در کشور
تسهیلات مسکن زیر ذره‌بین نظارتی مجلس
مسکن یکی از مهم‌ترین نیازهای اساسی مردم است که نقش تعیین‌کننده‌ای در تامین رفاه خانوار، ثبات اجتماعی و چه‌بسا رشد اقتصادی کشور ایفا می‌کند. در سال‌های اخیر با رشد قیمت‌ها، کاهش قدرت خرید و محدودیت منابع بانکی، تامین مسکن برای اقشار متوسط و پایین جامعه با دشواری‌های فراوانی همراه شده است.
-
«آگاه» از بازگشت «حذف چهار صفر» به صدر سیاست‌های اقتصادی کشور گزارش می‌دهد
صفرهای بی‌ارزش
صفرهای پول ملی، این روزها به دغدغه اصلی رئیس کل بانک مرکزی تبدیل شده است؛ دغدغه‌ای که به کمیسیون اقتصادی مجلس نیز کشیده شد تا سخنگوی این کمیسیون یکشنبه هفته جاری، از موافقت مشروط کمیسیون متبوع خود با حذف چهار صفر از پول ملی خبر دهد.