آگاه

اگر دردم یکی بودی، چه بودی

به دلیل کسالت یکی از آشنایان در یک‌ماه گذشته چندین بار به مرکز درمانی دولتی و بیمارستانی خصوصی مراجعه کرده‌ام و البته با مسائل و مشکلاتی برای بیماران و خانواده‌های‌شان و حتی پرستاران و کادر درمانی روبه‌رو شده‌ام که به نوعی درد مضاعف می‌شوند.

اسنپ‌بک اروپایی؛ تهدیدی روانی یا واقعیت تلخ؟

به عنوان یک ایرانی که سال‌ها تحولات سیاسی و اقتصادی کشور را پیگیری کرده‌ام، نمی‌توانم از کنار اقدام اخیر سه کشور اروپایی ( انگلیس، فرانسه و آلمان،معروف به E۳) برای آغاز فرآیند اسنپ‌بک در چارچوب برجام، به‌سادگی بگذرم. در روز پنج‌شنبه (۲۸ اوت ۲۰۲۵)، این سه کشور با ارسال نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل متحد، رسما فرآیند ۳۰ روزه بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را کلید زدند.

کارنامه فرهنگی دولت وفاق

صحبت از دستاوردهای یک ساله دولت چهاردهم در حوزه فرهنگ و اجتماع، قطعا بدون در نظرگرفتن آنچه در این مسیر رخ داده است و بررسی اتفاقات و رویدادهای یک ساله اخیر امری بی حاصل است. دولت چهاردهم در شرایطی کار را دست گرفت که از لحاظ بین‌المللی و داخلی شاهد اتفاقات متعددی بودیم و به مرور زمان مسائل جدیدی نیز سر راه مردم ایران قرار گرفت. نهایتا آنچه پایان این حرکت یک ساله بود، جنگ ۱۲ روزه تحمیلی رژیم علیه جمهوری اسلامی ایران شد که پیامدها و نتایج آن را دیدیم و هنوز هم با تبعات آن در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی و هویتی روبه‌رو هستیم.

توجه به سیستم سلامت

هر صبح که از خواب بیدار می‌شویم، نه با نوای پرندگان که با این دغدغه روبه‌رو هستیم که امروز قیمت مرغ، برنج، روغن یا میوه چقدر بالا رفته است. رفتن به نانوایی، خرید از سوپرمارکت یا تره‌بار، تبدیل به یک آزمون استرس و اضطراب شده است. سفره ما که باید مأمن امنیت و آرامش خانواده باشد، امروز به کانون اصلی نگرانی تبدیل شده است.

زنگ خطر بی‌سوادی

با نزدیک شدن به شروع سال تحصیلی، مجددا اعلام میانگین نمرات امتحانات نهایی دانش‌آموزان پایه دوازدهم در استان‌های مختلف ایران، تصویری نگران‌کننده از وضعیت آموزش کشور ترسیم کرده است. بر اساس داده‌های اخیر وزارت آموزش و پرورش برای امتحانات خرداد ۱۴۰۴، میانگین کشوری نمرات حدود ۹.۹۴ از ۲۰ است؛ عددی که خود به‌تنهایی حکایت از افت کیفیت آموزشی دارد، اما آنچه بیش از پیش نگران‌کننده است، شکاف عمیق میان استان‌هاست: از میانگین ۱۲.۴ در یزد تا ۷.۷۳ در سیستان و بلوچستان، تفاوت‌ها گاهی به بیش از چهار نمره می‌رسد. این ارقام نه‌تنها یک نابرابری آموزشی، بلکه یک بحران اجتماعی و اقتصادی را فریاد می‌زنند.

وحدت ملی، کلید شکست توطئه‌های دشمن

رهبر انقلاب، روز گذشته در سالروز شهادت امام رئوف حضرت علی بن موسی‌الرضا(ع) در دیدار هزاران نفر از قشرهای مختلف مردم، با هشدار نسبت به تلاش دشمنان برای ایجاد تفرقه در میان ملت ایران، حفظ وحدت ملی را وظیفه‌ای همگانی دانستند و بر حمایت از خدمتگزاران نظام، به‌ویژه رئیس‌جمهور پرتلاش تاکید کردند. این سخنان، نقشه راهی برای خنثی‌سازی دسیسه‌های دشمن و تقویت همدلی در جامعه ارائه می‌دهد.

تفنگ سرپر

اخیرا دولت لبنان با مداخله‌ دست‌های خارجی، طرح خلع‌سلاح حزب الله لبنان را تصویب و تایید کرده است و آن را به یک موضوع پر جنجال در تحولات منطقه مبدل کرده است. هر چند که ماجرای خلع‌سلاح مقاومت امر جدیدی نیست و در سال‌های گذشته هم مطرح شده است؛ لکن همگی اذعان دارند بحث خلع‌سلاح حزب‌الله در لبنان بخشی از یک طرح بزرگ‌تر تحت عنوان «خلع سلاح مقاومت» است که طی ماه‌های گذشته به طور همزمان علیه اجزای مقاومت در منطقه دنبال شده است.

همراهی مردم فراموش نشود

مروری بر دو دهه اخیر در عرصه سیاسی و اجتماعی کشور نشان می‌دهد که مشکلات و البته بحران‌های عجیبی از سر کشور گذشته است. در این مدت فاصله زمانی اعتراضات اجتماعی کمتر و در برخی موارد شدت آنها بیشتر شده است. گاهی مسائل سیاسی مرتبط با انتخابات بهانه اعتراضات و آشوب‌های خیابانی شده است، گاهی رفتارهای اجتماعی و انتظامی موجب برخوردهای خفیف و شدید در جامعه شده است. 

تغییر الگوی تغذیه زنگ خطر برای نسل آینده

جامعه ایران در حال تجربه یک تحول خطرناک در الگوی تغذیه است که سلامت عمومی را به شدت تهدید می‌کند. این تغییر که از دهه ۱۳۷۰ آغاز شده، امروز به نقطه بحرانی رسیده و نیازمند توجه فوری است. آمارها نشان می‌دهد مصرف نوشابه‌های گازدار در ایران به ۴۲ لیتر در سال برای هر نفر رسیده که سه برابر میانگین جهانی است و کشورمان را در رتبه چهارم مصرف جهانی این محصول مضر قرار داده است. این رقم هشداردهنده به این معناست که هر ایرانی به طور متوسط هفته‌ای یک و نیم لیتر از این نوشیدنی مضر مصرف می‌کند، در حالی که هر بطری آن حاوی معادل ۱۰ قاشق چایخوری شکر تصفیه شده است.

دیدار پوتین و ترامپ در آلاسکا نمایش دیپلماتیک یا نقطه عطف؟

دیدار ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه و دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده در پایگاه نظامی المندورف - ریچاردسون در انکوریج آلاسکا، یکی از مهم‌ترین رویدادهای سیاسی سال بود. انتخاب آلاسکا به‌عنوان محل نشست، بار نمادین خاصی داشت: سرزمینی که روزگاری بخشی از خاک امپراتوری روسیه بود، اکنون میزبان روسای دو قدرت رقیب شد تا درباره بحرانی گفت‌وگو کنند که آینده اروپا و نظم جهانی را تحت‌تاثیر قرار داده است.

نیاز فوری

پیاده‌روی عظیم اربعین حسینی در عراق، با حضور بیش از ۲۱ میلیون نفر از کشورهای مختلف و پیروان مذاهب و حتی ادیان گوناگون برگزار شد.

مسئولیت اجتماعی استارت‌آپ‌ها

متاسفانه روال آموزش‌های عمومی در جامعه ما همگام با تحولات و نیازهای مخاطبان به‌روزرسانی نشده است و این خلأ آموزشی را شرکت‌های نوآفرین (استارت‌آپ‌ها) می‌توانند پر کنند، اما آنها نیز در بسیاری از موارد درگیر رقابت‌ها و هیجانات درون اکوسیستم می‌شوند و رمقی برای ارتقای سواد عمومی برای خود باقی نمی‌گذارند.

تکرار جنایت‌های خصم در عاشورا

فردا اربعین حسینی است. چهلمین روز بعد از عاشورا که در روایات و احادیث درباره بازگشت کاروان اسرا و خانواده حضرت امام حسین (ع) به کربلا و کیفیت وقایع آن روز، اشارات زیادی وجود دارد. حالا بیش از ۱۳ قرن از آن روز می‌گذرد و میلیون‌ها مسلمان شیعه در یک هفته اخیر در مراسم مربوط به اربعین حاضر شده و بعد از زیارتی هرچند کوتاه در کربلای معلا به شهرهای خود باز می‌گردند. اما مروری بر وقایع و حوادث دهه عاشورا و ظلمی که بر فرزندان اهل‌بیت (علیهم‌السلام) رفت را در دنیای امروز یک بار دیگر به وضوح می‌توان دید. 

فلسفه اربعین در عصر مدرن

در جهان پیچیده امروز که مدرنیته با بحران‌های متعددی همچون فردگرایی افراطی، مصرف‌زدگی و ازخودبیگانگی روحی دست‌به‌گریبان است، پدیده اربعین به‌مثابه حرکتی جمعی و معنوی، الگویی بی‌بدیل برای زندگی انسانی ارائه می‌دهد. مذهب اصیل شیعی در عین حفظ اصالت خود، با ویژگی‌های جهان معاصر به شکلی خلاقانه تعامل برقرار کرده و به پدیده‌ای جهانی تبدیل شده است.

زنگزور؛ صلحی که بوی استعمار می‌دهد

هفدهم مرداد ۱۴۰۴، کاخ سفید بار دیگر به صحنه یک دیپلماسی نمایشی تبدیل شد.

اربعین و قدم‌زدن از فرش تا عرش

تا اربعین حسینی چند روز بیشتر نمانده است و حال هوای عاشقان حضرت اباعبدالله (ع) و فضای رسانه‌ای کشور عطر و بوی زیارت و قدم‌زدن در مسیر پیاده‌روی به سمت مغناطیس کربلا را به خود گرفته است.

نقشه آمریکایی

با پخش نسخه آخر از پیشنهاد آمریکایی میان وزرای دولت لبنان و بررسی آن در جلسه هیئت دولت، بحرانی تازه در سیاست داخلی لبنان شکل گرفت. این پیشنهاد که به‌نام تثبیت و گسترش توقف درگیری‌ها با اسرائیل ارائه شده، عملا طرحی برای خلع‌سلاح کامل همه نیروهای غیردولتی - به‌ویژه حزب‌الله - ظرف چندماه آینده است. این تصمیم با واکنش متقن و صریح حزب‌الله مواجه شد. 

«انقلاب یک شط جاری است»

با پیروزی انقلاب اسلامی مردم ایران در بهمن ۵۷، واژه انقلاب و انقلابی به یکی از پرکاربردترین واژه‌های سیاسی ـ اجتماعی در جامعه تبدیل شد.

منفعل رسانه‌ای نباشیم

مشکلات معیشتی و نوسانات اقتصادی، همچون گرمای سوزان هوا و نوسان انرژی گریبان مردم ایران را گرفته است. از یک‌سو، قیمت اقلام مصرفی و مایحتاج مردم همچون برنج، گوشت و حبوبات گرفته تا مسکن، خودرو و... شاهد افزایش‌های عجیب و غریب است و از سوی دیگر، نیز تعطیلی کارگاه‌ها و کارخانه‌های ریز و درشت به دلیل قطع برق نگرانی دریافت دستمزد تمام و کمال را برای کارگران زیادتر کرده است. 

سرمقاله

موجی نامرئی، اما کارآمد

شایعه؛ این واژه کوتاه اما پرقدرت، مانند آتشی در خرمن خشک جامعه می‌تواند به‌سرعت گسترش یابد و آرامش روانی یک جمع را به هم بریزد.

در آستانه انفجار

درحالی‌که جهان درگیر بحران‌های زیست‌محیطی، اقتصادی و انسانی در غزه و جنایات بی‌پایان رژیم صهیونیستی در فلسطین اشغالی، لبنان، سوریه، ایران و یمن است، اظهارات اخیر دونالد ترامپ درباره آمادگی کامل ایالات متحده برای جنگ هسته‌ای با روسیه، بار دیگر زنگ خطر را برای بازگشت به دوران تاریک جنگ سرد به صدا درآورده است. این سخنان که در پاسخ به هشدارهای دیمیتری مدودف، رئیس‌جمهور پیشین روسیه و معاون شورای امنیت این کشور بیان شد، نه‌تنها تنش‌های ژئوپلیتیکی را تشدید کرده، بلکه نشان‌دهنده احیای گفتمان تهدید و قدرت‌نمایی در روابط بین‌الملل است.

جنگ روانی و مقابله با آن

جنگ روانی به مجموعه فعالیت‌های برنامه‌ریزی‌شده‌ای اطلاق می‌شود که با هدف تاثیرگذاری بر افکار، احساسات، باورها و رفتارهای افراد، گروه‌ها یا جوامع به‌منظور دست‌یابی به اهداف سیاسی، نظامی، اجتماعی یا اقتصادی انجام می‌شود. این نوع جنگ از ابزارهای رسانه‌ای، تبلیغاتی، اطلاعاتی و فرهنگی برای تضعیف روحیه طرف مقابل، ایجاد تفرقه، کاهش اعتماد عمومی یا تقویت حمایت از یک فرم خاص استفاده می‌کند.  جنگ روانی معمولا بدون استفاده از نیروی نظامی مستقیم و با بهره‌گیری از روش‌های غیرمستقیم و اغلب پنهان صورت می‌گیرد.

سرمقاله

روزهای سخت سرزمین شام

حرفه‌ایِ آچار به دست کم داریم

بیش از دو دهه قبل، هنرستان‌ها در ساختار آموزش کشور جایگاه پررنگ‌تری داشتند. همچنین توجه به آموزش فنی و حرفه‌ای در قالب درس حرفه‌وفن برای دبیرستانی‌ها وجود داشت تا چه دختر و چه پسر، بتوانند آموزش‌های لازم در حوزه زندگی آینده خود را دریافت کنند. البته بماند که خانواده‌ها تمایلی به تحصیل فرزندانشان در هنرستان‌ها نداشتند و اصطلاحا این‌طور برداشت می‌شد که دانش‌آموزان هنرستانی، حتما از سطح آموزشی پایین‌تری برخوردار هستند. اما گذر زمان و ایام حالا ثابت کرده است که افراد دست به آچار و فنی در بازار کار و فعالیت اقتصادی، معیشت و روزگار بهتری دارند. 

سرمقاله

نسل بعد و محتوای رسانه‌ای

استفاده از رسانه برای راهنمایی نسل Z (متولدین دهه ۸۰) و نسل آلفا (متولدین دهه ۹۰ به بعد) نیازمند درک ویژگی‌های منحصربه‌فرد این نسل‌هاست که به‌عنوان «بومیان دیجیتال» شناخته می‌شوند، زیرا از کودکی با فناوری دیجیتال، اینترنت و رسانه‌های اجتماعی رشد کرده‌اند.

جامعه ایران و بیگانگی اپوزیسیون خارج‌نشین

فاصله‌ای که هر روز بیشتر می‌شود

در مسیر تحولات اجتماعی ایران، شاهد نقش‌آفرینی پررنگ‌تر مردم در تعیین سرنوشت خویش هستیم؛ مردمی که آموخته‌اند مطالبه‌گری، ایستادگی و انسجام داخلی، تنها راه ساختن آینده‌ای بهتر و عزتمندانه است. در این میان، برخی جریانات خارج‌نشین، به‌ویژه سلطنت‌طلبان تلاش دارند خود را جایگزینی برای نظام جمهوری اسلامی معرفی کنند. اما نگاهی جامعه‌شناسانه و واقع‌گرایانه به تحولات ایران نشان می‌دهد که این جریان نه‌تنها فاقد جایگاه اجتماعی در داخل کشور است، بلکه با توهمات سیاسی و وابستگی آشکار به بیگانگان، عملا به حاشیه رانده شده‌اند.

وضعیت منابع آبی از بحران تا فاجعه

ایران بیش از دو دهه است که درگیر بحران آب است.

در سایه سکوت: مرگ کودکان در غزه و وجدان خاموش جهانیان

در خرابه‌های رفح، صدای گریه کودکان ناتوان، بی‌پاسخ گم می‌شود. نه نانی هست، نه آبی، نه سایه‌ای که پناه دهد از بمب، از ترس، از گرسنگی. اینجا غزه است؛ زخمی‌ترین تکه زمین، جایی که کودکان نه از خستگی که از گرسنگی جان می‌دهند. آنچه می‌گذرد، دیگر بحران انسانی نیست؛ این نسل‌کشی است، قحطیِ تحمیلی است، مرگی تدریجی بر مردمی که تنها گناه‌شان زنده بودن در سرزمینی محصور است.

کلید در دست مردم است

مروری بر بیانات و رهنمودهای رهبر انقلاب در ۱۰سال گذشته یک واقعیت مهم و اساسی را برای ما روشن کرده است و آن این که از روزهای آغازین دهه ۹۰ شمسی و به دلایلی که شرح آن در این مجال نمی‌گنجد، مسئله اقتصاد و معیشت مردم به موضوع اول کشور تبدیل شد.

ما را به سخت جانی خود این گمان نبود

چشمان سبز رنگ دخترک پر از اشک است. گوشه لبانش پایین آمده و صورتش غمی دارد که بغض را مستقیم به گلوی هر بیننده‌ای شلیک می‌کند. آرزویش خوردن چند لقمه غذای گرم که نه، حتی کف‌دستی نان‌خشک است. کودک دیگری قابلمه خالی را به سمت دوربین گرفته و با اشک فریاد می‌زند که گرسنه‌ایم، غذا می‌خواهیم. نماها و تصاویر دیگر که دل هر انسان واقعی، نه انسان‌نماهای شیطان‌صفت را به درد می‌آورد، بسیار است.